Witajcie! Dzisiaj przyjrzymy się bliżej specyficznemu typowi ujęć filmowych, znanym jako "Eyes Wide Shut shots". Nazwa pochodzi od filmu Oczy szeroko zamknięte (Eyes Wide Shut) Stanleya Kubricka, który często wykorzystywał tę technikę. Nie martwcie się, nie trzeba być ekspertem od filmu, żeby to zrozumieć. Rozbijemy to na małe, strawne kawałki.
Co to są "Eyes Wide Shut Shots"?
Mówiąc najprościej, "Eyes Wide Shut shots" to ujęcia filmowe charakteryzujące się bardzo krótką głębią ostrości. Głębia ostrości odnosi się do zakresu odległości w obrazie, który jest ostry. Im mniejsza głębia ostrości, tym tylko wąski obszar obrazu jest ostry, a reszta jest rozmyta. Myśl o tym jak o spojrzeniu przez dziurkę od klucza – widzisz wyraźnie tylko jedną małą rzecz na raz.
Głębia ostrości: Rozbieramy to na czynniki pierwsze
Żeby lepiej zrozumieć "Eyes Wide Shut shots", musimy najpierw dobrze zrozumieć, czym jest głębia ostrości. Wyobraźcie sobie, że robicie zdjęcie grupie znajomych. Jeśli głębia ostrości jest duża, wszyscy – od osoby stojącej najbliżej obiektywu do osoby stojącej najdalej – będą wyraźni. Jeśli głębia ostrości jest mała, tylko jedna osoba (albo nawet tylko jej oko!) będzie ostra, a reszta będzie rozmazana.
Kilka czynników wpływa na głębię ostrości:
- Przysłona (f-stop): Przysłona to otwór w obiektywie, przez który wpada światło. Mierzy się ją w liczbach f-stop (np. f/1.4, f/2.8, f/8, f/16). Im niższa liczba f-stop (np. f/1.4), tym większy otwór przysłony i tym mniejsza głębia ostrości. Im wyższa liczba f-stop (np. f/16), tym mniejszy otwór przysłony i tym większa głębia ostrości. Pomyślcie o źrenicy oka: w jasnym świetle zwęża się (mniejszy otwór, większa głębia ostrości), a w ciemności rozszerza (większy otwór, mniejsza głębia ostrości).
- Ogniskowa obiektywu: Obiektywy o dłuższej ogniskowej (teleobiektywy) mają zazwyczaj mniejszą głębię ostrości niż obiektywy o krótszej ogniskowej (szerokokątne).
- Odległość od obiektu: Im bliżej jesteś obiektu, tym mniejsza jest głębia ostrości. Jeśli stoisz bardzo blisko kwiata, żeby zrobić mu zdjęcie, tło będzie bardzo rozmyte.
Dlaczego Kubrick używał tych ujęć?
Kubrick był mistrzem w wykorzystywaniu języka wizualnego do opowiadania historii. Krótką głębię ostrości w Oczach szeroko zamkniętych używał do kilku celów:
- Izolacja postaci: Ograniczając ostrość do jednej części twarzy lub ciała, Kubrick podkreślał izolację emocjonalną i psychologiczną postaci. Bill Harford, grany przez Toma Cruise’a, często wydaje się zagubiony i odizolowany, a technika ta wizualnie to podkreślała.
- Podkreślenie szczegółu: Skupiając ostrość na konkretnym detalu, np. spojrzeniu, Kubrick zwracał uwagę widza na to, co naprawdę ważne. Małe gesty i mimika stają się wtedy nośnikiem głębokich emocji.
- Wprowadzenie niepokoju i dezorientacji: Ograniczona głębia ostrości może sprawić, że widz czuje się niepewnie, jakby sam nie do końca widział, co się dzieje. To buduje atmosferę tajemnicy i napięcia, charakterystyczną dla filmu.
Przykłady z życia codziennego
Choć "Eyes Wide Shut shots" są kojarzone z Kubrickiem, koncepcja krótkiej głębi ostrości jest obecna także w innych dziedzinach, nie tylko w kinie.
- Fotografia portretowa: Profesjonalni fotografowie często używają małej głębi ostrości w portretach, żeby rozmyć tło i skupić uwagę na twarzy osoby fotografowanej. To sprawia, że portret jest bardziej estetyczny i podkreśla charakter modela.
- Fotografia makro: Przy robieniu zdjęć małych przedmiotów, np. kwiatów czy owadów, mała głębia ostrości jest niezbędna, żeby pokazać szczegóły i odizolować obiekt od otoczenia.
- Tryb portretowy w smartfonach: Wasz smartfon ma często tryb portretowy, który emuluje efekt małej głębi ostrości, rozmywając tło zdjęcia. To taka cyfrowa wersja "Eyes Wide Shut shots"!
Jak rozpoznać "Eyes Wide Shut Shot"?
Żeby rozpoznać "Eyes Wide Shut shot", zwróćcie uwagę na następujące elementy:
- Bardzo rozmyte tło: Tło jest silnie rozmazane, a ostry jest tylko niewielki obszar na pierwszym planie.
- Uwagę skupioną na detalu: Ujęcie koncentruje się na jednym szczególe, np. na oczach, dłoniach lub przedmiocie.
- Poczucie izolacji: Postać wydaje się odizolowana od otoczenia, nawet jeśli jest otoczona przez innych ludzi.
- Wpływ na narrację: Ujęcie ma na celu wywołanie określonego nastroju lub podkreślenie ważnego aspektu fabuły.
Podsumowanie
"Eyes Wide Shut shots" to potężne narzędzie w rękach filmowca. Krótką głębię ostrości można wykorzystać do wyrażania emocji, podkreślania szczegółów, budowania napięcia i izolowania postaci. Teraz, gdy wiecie, czym są te ujęcia, następnym razem, gdy oglądacie film, zwróćcie na nie uwagę! Zobaczycie, jak wiele mogą wnieść do opowiadanej historii.
Pamiętajcie, że to tylko jeden z wielu sposobów, w jakie twórcy filmowi używają języka wizualnego do opowiadania historii. Im więcej wiecie o tych technikach, tym głębiej możecie zanurzyć się w świecie kina!
