Cześć! Dziś zajmiemy się tematem, który często pojawia się na lekcjach matematyki – wartością wyrażenia algebraicznego. Może brzmi to skomplikowanie, ale obiecuję, że po przeczytaniu tego artykułu wszystko stanie się jasne. Nauczymy się, jak obliczyć wartość wyrażenia, gdy znamy wartość zmiennej. Konkretnie, rozważymy przykład: oblicz wartość wyrażenia 4 + 2f, gdy f = 1.
Zmienne, wyrażenia algebraiczne i stałe – wprowadzenie
Zanim przejdziemy do konkretnego zadania, musimy zrozumieć kilka podstawowych pojęć. Wyobraź sobie, że masz pudełko, w którym możesz umieścić różne rzeczy. W matematyce to pudełko nazywamy zmienną. Zmienna to symbol (najczęściej litera), który reprezentuje jakąś liczbę. W naszym przykładzie f jest zmienną. Może przyjmować różne wartości.
Z kolei wyrażenie algebraiczne to połączenie liczb, zmiennych i operacji matematycznych (dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, potęgowania, pierwiastkowania). W naszym przykładzie 4 + 2f jest wyrażeniem algebraicznym. Składa się z liczby 4, zmiennej f oraz operacji dodawania i mnożenia (ukrytego między 2 a f).
Na koniec, mamy jeszcze stałe. To liczby, które mają ustaloną wartość i nie zmieniają się. W naszym wyrażeniu 4 + 2f, liczba 4 jest stałą.
Przykłady z życia codziennego
Żeby lepiej zrozumieć te pojęcia, posłużmy się przykładami z życia codziennego:
- Zmienna: Wyobraź sobie, że idziesz do sklepu i chcesz kupić jabłka. Cena jednego jabłka to x złotych. x jest zmienną, bo cena jabłka może się zmieniać w zależności od sklepu lub pory roku.
- Wyrażenie algebraiczne: Chcesz kupić 3 jabłka. Koszt Twoich zakupów to 3x złotych. To jest wyrażenie algebraiczne, które pokazuje, jak obliczyć całkowity koszt w zależności od ceny jednego jabłka.
- Stała: Masz w portfelu 10 złotych. Ta kwota jest stała (przynajmniej na razie!).
Obliczanie wartości wyrażenia algebraicznego
Teraz, gdy już rozumiemy podstawowe pojęcia, możemy przejść do sedna sprawy: jak obliczyć wartość wyrażenia algebraicznego. Proces ten nazywamy ewaluacją wyrażenia. Ewaluacja wyrażenia polega na zastąpieniu zmiennej jej wartością liczbową i wykonaniu wszystkich operacji matematycznych.
Krok po kroku: obliczanie 4 + 2f, gdy f = 1
- Zastąp zmienną jej wartością: W naszym przykładzie mamy wyrażenie 4 + 2f i wiemy, że f = 1. Zatem zastępujemy f liczbą 1. Otrzymujemy: 4 + 2 * 1.
- Wykonaj operacje matematyczne zgodnie z kolejnością: Pamiętajmy o kolejności wykonywania działań. Najpierw mnożenie, potem dodawanie. Zatem:
- 2 * 1 = 2
- 4 + 2 = 6
- Wynik: Wartość wyrażenia 4 + 2f, gdy f = 1, wynosi 6.
Inne przykłady
Spójrzmy na kilka innych przykładów, żeby utrwalić zdobytą wiedzę:
Przykład 1: Oblicz wartość wyrażenia 3x - 5, gdy x = 4.
- Zastąp x liczbą 4: 3 * 4 - 5
- Wykonaj mnożenie: 3 * 4 = 12
- Wykonaj odejmowanie: 12 - 5 = 7
- Wynik: 7
Przykład 2: Oblicz wartość wyrażenia a² + b, gdy a = 2 i b = 3.
- Zastąp a liczbą 2 i b liczbą 3: 2² + 3
- Wykonaj potęgowanie: 2² = 4 (2 do potęgi 2 to 2 * 2 = 4)
- Wykonaj dodawanie: 4 + 3 = 7
- Wynik: 7
Przykład 3: Oblicz wartość wyrażenia (c + d) / 2, gdy c = 6 i d = 2.
- Zastąp c liczbą 6 i d liczbą 2: (6 + 2) / 2
- Wykonaj działanie w nawiasie: 6 + 2 = 8
- Wykonaj dzielenie: 8 / 2 = 4
- Wynik: 4
Pamiętaj o kolejności wykonywania działań!
Podczas obliczania wartości wyrażeń algebraicznych, bardzo ważne jest przestrzeganie kolejności wykonywania działań. Przypomnijmy sobie tę kolejność:
- Nawiasy
- Potęgowanie i pierwiastkowanie
- Mnożenie i dzielenie
- Dodawanie i odejmowanie
Jeśli w wyrażeniu występuje kilka operacji tego samego poziomu (np. kilka mnożeń i dzieleń), wykonujemy je od lewej do prawej.
Podsumowanie
Mam nadzieję, że teraz rozumiesz, jak obliczać wartość wyrażenia algebraicznego. Kluczowe kroki to:
- Zidentyfikuj zmienne w wyrażeniu.
- Zastąp każdą zmienną jej wartością liczbową.
- Wykonaj operacje matematyczne zgodnie z kolejnością wykonywania działań.
Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza! Im więcej przykładów rozwiążesz, tym łatwiej będzie Ci radzić sobie z tego typu zadaniami. Powodzenia!

