Po upadku Napoleona Bonaparte, Kongres Wiedeński w 1814-1815 roku miał na celu ustabilizowanie sytuacji w Europie. Celem było przywrócenie porządku i zapobieżenie kolejnym wojnom. Zmiany na mapie Europy po Kongresie Wiedeńskim były znaczące.
Główne założenia Kongresu Wiedeńskiego
Zasada restauracji była kluczowa. Oznaczała przywrócenie na trony dynastii panujących przed rewolucją francuską i epoką napoleońską. Miało to zapewnić legitymizację władzy. Powróciły rodziny królewskie we Francji, Hiszpanii, Portugalii i innych krajach.
Zasada legitymizmu głosiła nienaruszalność praw dynastycznych. Monarchowie mieli rządzić z bożego nadania. Ich władza nie powinna być kwestionowana przez społeczeństwo. To miało zapobiec powtórce rewolucji.
Zasada równowagi sił miała zapobiec dominacji jednego państwa w Europie. Żadne państwo nie mogło stać się zbyt potężne. Państwa miały się wzajemnie kontrolować. To miało utrzymać pokój.
Zmiany terytorialne w Europie
Francja została przywrócona do granic sprzed rewolucji. Musiała zapłacić kontrybucję wojenną. Straciła zdobyte terytoria. Jej pozycja osłabła.
Wielka Brytania umocniła swoją pozycję morską i kolonialną. Otrzymała nowe kolonie. Kontrolowała szlaki handlowe. Była potęgą gospodarczą.
Rosja powiększyła swoje terytorium o Księstwo Warszawskie, które przekształcono w Królestwo Polskie połączone unią personalną z Rosją. Car Aleksander I został królem Polski. Rosja zyskała kontrolę nad dużą częścią ziem polskich.
Prusy otrzymały Nadrenię i Westfalię. Zyskały również Pomorze Szwedzkie. Umocniły swoją pozycję w Związku Niemieckim. Rosły w siłę.
Austria odzyskała wpływy w północnych Włoszech. Otrzymała Lombardię i Wenecję. Habsburgowie kontrolowali znaczną część Półwyspu Apenińskiego. Austria była ważnym graczem w Europie Środkowej.
Związek Niemiecki został utworzony. Była to luźna konfederacja państw niemieckich pod przewodnictwem Austrii. Zamiast jednego państwa niemieckiego, powstał związek państw. Utrudniało to zjednoczenie Niemiec.
Królestwo Niderlandów powstało z połączenia Belgii i Holandii. Miało to stanowić barierę przed ekspansją Francji. Jednak to połączenie okazało się nietrwałe.
Szwajcaria została uznana za państwo neutralne. Jej neutralność została zagwarantowana przez mocarstwa. Szwajcaria pozostała neutralna w konfliktach europejskich.
Skutki Kongresu Wiedeńskiego
Kongres Wiedeński zapoczątkował okres względnego pokoju w Europie. Przez kilkadziesiąt lat nie było większych konfliktów. System wiedeński utrzymał się przez pewien czas.
Jednak postanowienia Kongresu Wiedeńskiego ignorowały aspiracje narodowe. Wiele narodów dążyło do niepodległości. Ruchy narodowe rosły w siłę. To doprowadziło do konfliktów w przyszłości.
Ruchy rewolucyjne w latach 1830 i 1848 podważyły porządek wiedeński. Rewolucje wybuchły w wielu krajach Europy. Domagano się zmian politycznych i społecznych.
System wiedeński ostatecznie upadł. Wojna krymska w latach 1853-1856 osłabiła go. Zjednoczenie Włoch i Niemiec w drugiej połowie XIX wieku zmieniło mapę Europy. Powstały nowe państwa narodowe.
Podsumowanie
Kongres Wiedeński miał ogromny wpływ na mapę Europy. Zmienił granice i układy sił. Choć zapoczątkował okres pokoju, to nie rozwiązał wszystkich problemów. Aspiracje narodowe i ruchy rewolucyjne doprowadziły do zmian w przyszłości. Mapa Europy po Kongresie Wiedeńskim była mapą kompromisów i napięć, które miały wybuchnąć w przyszłości.
Pamięć o Kongresie Wiedeńskim jest ważna dla zrozumienia historii Europy. Pokazuje, jak zmiany polityczne i terytorialne wpływają na losy państw i narodów. Uczy, że trwały pokój wymaga uwzględnienia aspiracji wszystkich stron.
