Hej! Zbliża się sprawdzian z Europy i Ziem Polskich po Kongresie Wiedeńskim? Bez obaw, razem damy radę! Przygotowałem dla Ciebie ten przewodnik.
Kongres Wiedeński (1814-1815)
Najpierw o samym Kongresie. Odbył się po upadku Napoleona Bonaparte. Zebrały się głowy państw.
Główne Cele
Chodziło o ustalenie nowego porządku w Europie. Ważne były trzy zasady:
- Zasada Restauracji: Powrót do władzy obalonych dynastii.
- Zasada Legitymizmu: Władza monarchów z woli Boga, a nie ludu.
- Zasada Równowagi Sił: Żadne państwo nie miało dominować.
Postacie Kongresu
Kluczowe postacie to Klemens von Metternich (Austria), Charles-Maurice de Talleyrand (Francja), i Aleksander I (Rosja).
Europa Po Kongresie
Kongres zmienił mapę Europy. Powstały nowe państwa i sojusze.
Nowe Państwa i Zmiany Terytorialne
Utworzono Królestwo Niderlandów (Belgia, Holandia, Luksemburg). Wzmocniono Prusy. Austria zyskała wpływy w północnych Włoszech. Powstał Związek Niemiecki.
Święte Przymierze
Powstało z inicjatywy Aleksandra I. Miało chronić porządek w Europie. Dołączyły do niego Austria i Prusy. Był to sojusz konserwatywny.
Ziemie Polskie Po Kongresie
A jak wyglądała sytuacja Polski?
Podział Ziem Polskich
Kongres ostatecznie przypieczętował rozbiory Polski. Ziemie polskie podzielono między:
- Rosję: Największa część, utworzono Królestwo Polskie (tzw. Kongresówka).
- Prusy: Wielkie Księstwo Poznańskie.
- Austrię: Galicja.
- Rzeczpospolita Krakowska: Wolne Miasto Kraków (pod kontrolą zaborców).
Królestwo Polskie (Kongresówka)
Unia personalna z Rosją (car Rosji był królem Polski). Miało konstytucję. Aleksander I początkowo prowadził liberalną politykę. Potem, po powstaniach, nastąpiły represje.
Wielkie Księstwo Poznańskie
Rządzili Prusacy. Intensywna germanizacja. Opór Polaków.
Galicja
Pod zaborem austriackim. Początkowo autonomia. Później germanizacja. Najbiedniejszy zabór.
Wolne Miasto Kraków
Symbol polskości. Ośrodek kultury i edukacji. Zlikwidowane w 1846 roku po powstaniu krakowskim.
Reakcja Polaków
Polacy nie pogodzili się z utratą niepodległości. Organizowano ruchy oporu.
Powstania Narodowe
Główne powstania to:
- Powstanie Listopadowe (1830-1831): Przeciwko Rosji. Upadek powstania i represje.
- Powstanie Krakowskie (1846): Krwawo stłumione.
- Powstanie Styczniowe (1863-1864): Przeciwko Rosji. Największe powstanie. Upadek i jeszcze większe represje.
Praca Organiczna
Po upadku powstań Polacy skupili się na pracy organicznej. Rozwój gospodarczy i kulturalny. Hipolit Cegielski w Wielkopolsce, Stanisław Staszic i Jan Zamoyski.
Ideologie
Pojawiły się różne ideologie:
- Romantyzm: Kultywowanie tradycji, wiara w siłę ducha. Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki.
- Pozytywizm: Praca u podstaw, rozwój nauki i techniki.
Podsumowanie
Kongres Wiedeński ustalił nowy porządek w Europie po Napoleonie. Ziemie polskie zostały podzielone między Rosję, Prusy i Austrię. Polacy walczyli o niepodległość poprzez powstania i pracę organiczną. Pamiętaj o zasadach Kongresu, podziale ziem polskich i powstaniach narodowych. Dasz radę na sprawdzianie!
