Hej szóstoklasisto! Przygotuj się na sprawdzian z historii. Skupimy się na Europie i Polsce w XVII wieku. Dasz radę!
Europa w XVII wieku
XVII wiek to czas wielkich zmian w Europie. Pamiętaj o kilku ważnych rzeczach.
Wojna Trzydziestoletnia (1618-1648)
To bardzo ważny konflikt. Trwała 30 lat. Wojna trzydziestoletnia to walka religijna i polityczna.
Przyczyny: Konflikty religijne między katolikami i protestantami. Rywalizacja między państwami europejskimi.
Skutki: Ogromne zniszczenia. Osłabienie Rzeszy Niemieckiej. Wzmocnienie Francji i Szwecji. Pokój westfalski w 1648 roku zakończył wojnę.
Absolutyzm we Francji
We Francji królowie mieli ogromną władzę. To nazywamy absolutyzmem.
Ludwik XIV: Król Słońce. "Państwo to ja". Władca absolutny.
Wersal: Wspaniały pałac. Symbol potęgi królewskiej.
Anglia: Od monarchii do republiki i z powrotem
W Anglii sytuacja była inna. Walczono o ograniczenie władzy króla.
Karol I: Starał się rządzić absolutnie. To doprowadziło do wojny domowej.
Oliver Cromwell: Przywódca parlamentu. Pokonał króla. Ustanowił republikę.
Restauracja monarchii: Po śmierci Cromwella wrócono do monarchii.
Chwalebna rewolucja: Ograniczenie władzy króla przez parlament. Ustanowienie monarchii parlamentarnej.
Polska w XVII wieku
Polska w XVII wieku to czas wojen i kryzysu. Ale też czas wspaniałej kultury.
Kryzys państwa
Polska przeżywała trudny okres. Słaba władza królewska. Wzrost znaczenia szlachty. Liberum veto osłabiało sejm.
Wojny
Polska prowadziła wiele wojen. To osłabiło kraj.
Powstanie Chmielnickiego (1648-1654): Powstanie Kozaków na Ukrainie. Ogromne zniszczenia i straty terytorialne.
Potop szwedzki (1655-1660): Inwazja Szwedów na Polskę. Ogromne zniszczenia. Obrona Jasnej Góry stała się symbolem oporu.
Jan Kazimierz: Król Polski podczas potopu szwedzkiego.
Odsiecz wiedeńska (1683): Jan III Sobieski pokonał Turków pod Wiedniem. Uratował Europę przed najazdem tureckim.
Kultura baroku
W Polsce rozwijała się kultura baroku. Charakteryzowała się przepychem i bogactwem.
Architektura: Wspaniałe kościoły i pałace.
Sztuka: Portrety sarmackie. Malarstwo religijne.
Sarmatyzm
To ideologia i styl życia szlachty polskiej. Przywiązanie do tradycji. Poczucie wyższości. Niestety, często prowadziło to do nietolerancji i zacofania.
Ważne postacie
Zapamiętaj kilka ważnych postaci z tego okresu.
Ludwik XIV: Król Francji, władca absolutny.
Oliver Cromwell: Przywódca angielskiej rewolucji.
Jan Kazimierz: Król Polski podczas potopu szwedzkiego.
Jan III Sobieski: Król Polski, zwycięzca spod Wiednia.
Bohdan Chmielnicki: Przywódca powstania kozackiego.
Podsumowanie
XVII wiek to burzliwy okres w Europie i Polsce. Wojny, zmiany polityczne i rozwój kultury. Pamiętaj o:
- Wojnie Trzydziestoletniej i jej skutkach.
- Absolutyzmie we Francji za panowania Ludwika XIV.
- Wydarzeniach w Anglii: od monarchii do republiki i z powrotem.
- Kryzysie państwa polskiego w XVII wieku.
- Wojnach, w których brała udział Polska: powstaniu Chmielnickiego, potopie szwedzkim, odsieczy wiedeńskiej.
- Kulturze baroku i sarmatyzmie.
- Ważnych postaciach tego okresu.
Powodzenia na sprawdzianie! Pamiętaj, że wiedza to potęga!
