Witaj przyszły Techniku Farmaceutyczny! Przed Tobą ważny sprawdzian – egzamin. Skupimy się na egzaminie z czerwca 2018.
Rozdział 1: Dawkowanie i Obliczenia
Wyobraź sobie, że jesteś baristą. Musisz idealnie odmierzyć kawę i mleko. W farmacji jest podobnie, tylko zamiast kawy masz leki!
Obliczenia farmaceutyczne to podstawa. Zrozumienie procentów i proporcji jest kluczowe.
Przykład: Masz 5% roztwór glukozy. Co to znaczy? Oznacza to, że w 100 ml roztworu znajduje się 5 g glukozy.
Pomyśl o tym jak o pizzy. Pizza jest podzielona na 100 kawałków. Pięć z tych kawałków to glukoza, a reszta to rozpuszczalnik.
Spójrzmy na dawkowanie. Lekarz przepisuje 250 mg antybiotyku co 6 godzin. Jaką dawkę podasz w ciągu doby?
Doba ma 24 godziny. 24 godziny / 6 godzin = 4 dawki. 4 dawki * 250 mg = 1000 mg (czyli 1 gram).
Użyj linijki do wizualizacji proporcji. Zaznacz na linijce poszczególne dawki. Zobaczysz wyraźnie, jak się sumują.
Przeliczanie Jednostek
Gramy na miligramy, mililitry na litry. To jak zamiana złotówek na grosze. 1 gram = 1000 miligramów.
Wyobraź sobie wagę. Z jednej strony masz 1 gram. Z drugiej musisz położyć 1000 maleńkich odważników (miligramów), żeby waga była w równowadze.
Pamiętaj wzór na stężenie procentowe: (masa substancji / masa roztworu) * 100%.
Rozdział 2: Receptura Apteczna
Jesteś jak szef kuchni. Musisz przygotować lek zgodnie z przepisem (receptą).
Zwróć uwagę na niezgodności recepturowe. Niektóre składniki nie pasują do siebie, tak jak olej i woda. Spowoduje to rozwarstwienie, czyli lek będzie źle wykonany.
Przykład niezgodności: Połączenie taniny z żelazem. Powstaje ciemny osad. Tak jak dodanie cytryny do herbaty z osadem.
Emulsje. To mieszaniny oleju i wody. Potrzebujesz emulgatora, aby je połączyć. Wyobraź sobie, że emulgator to most, który łączy dwa brzegi rzeki (olej i wodę).
Maści. Bazy maściowe dzielimy na hydrofobowe (tłuste) i hydrofilowe (rozpuszczalne w wodzie). Wybierz odpowiednią bazę, żeby lek się wchłaniał.
Pomyśl o kremie do rąk. Tłusty krem ochroni twoje dłonie przed mrozem, a lekki, wodny krem nawilży je latem.
Mieszanie Subancji
Pamiętaj o kolejności dodawania składników. Niektóre składniki reagują ze sobą burzliwie, tak jak ocet i soda oczyszczona.
Używaj moździerza i pistla. To Twoje narzędzia. Pamiętaj o czystości naczyń.
Rozdział 3: Prawo Farmaceutyczne
Przepisy i regulacje. To jak zasady gry. Musisz je znać, żeby grać fair.
Zasady wydawania leków. Leki na receptę wydajesz tylko na podstawie ważnej recepty.
Wyobraź sobie, że jesteś bramkarzem. Nie wpuścisz nikogo bez przepustki (recepty).
Substancje bardzo silnie działające (np. narkotyczne). Muszą być przechowywane w specjalnych warunkach i ewidencjonowane.
Traktuj je jak cenne klejnoty. Muszą być dobrze zabezpieczone.
Kontrola jakości. Upewnij się, że lek jest prawidłowo wykonany i oznaczony. Sprawdź etykietę. Czy wszystko się zgadza?
Pomyśl o tym jak o sprawdzaniu pracy domowej. Upewnij się, że wszystko jest poprawne, zanim oddasz ją nauczycielowi.
Etykiety i Oznakowania
Etykieta musi zawierać wszystkie ważne informacje: nazwę leku, skład, sposób użycia, datę ważności.
Etykieta to wizytówka leku. Musi być czytelna i zrozumiała.
Rozdział 4: Farmakologia
Działanie leków na organizm. To jak zrozumieć, jak działa silnik w samochodzie.
Drogi podania leków: doustnie, dożylnie, domięśniowo, podskórnie. Każda droga ma swoje zalety i wady.
Wyobraź sobie, że lek to kurier. Musi dostarczyć przesyłkę do odpowiedniego miejsca w organizmie. Różne drogi podania to różne trasy.
Działania niepożądane. Leki mogą powodować skutki uboczne. Jak każda moneta, mają dwie strony.
Pamiętaj o interakcjach lekowych. Niektóre leki wchodzą ze sobą w interakcje, tak jak niektóre potrawy nie pasują do siebie.
Mechanizmy Działania
Zrozumienie, jak leki działają na poziomie komórkowym. To jak zrozumieć, jak działa komputer. Musisz znać podstawy.
Leki mogą blokować receptory, stymulować produkcję hormonów, zabijać bakterie. To jak różne narzędzia, każde ma swoje zadanie.
Podsumowanie
Egzamin Technik Farmaceutyczny to wyzwanie. Pamiętaj o powtarzaniu materiału. Wizualizuj sobie procesy. Używaj skojarzeń.
Powodzenia na egzaminie! Wierz w siebie i swoje umiejętności. Jesteś na dobrej drodze!
