Hej! Zastanawialiście się kiedyś, czego tak naprawdę uczycie się w szkole i co z tego wynika? To bardzo ważne pytanie, bo pomaga nam zrozumieć, po co w ogóle chodzimy na zajęcia. Dzisiaj porozmawiamy o dwóch bardzo podobnych, ale jednak różnych pojęciach: efektach uczenia się i efektach kształcenia. Postaram się wytłumaczyć to w prosty i przystępny sposób, tak żebyście bez problemu mogli to zrozumieć.
Co to są Efekty Kształcenia?
Zacznijmy od efektów kształcenia. Wyobraźcie sobie, że idziecie na lekcje historii. Nauczyciel opowiada wam o II wojnie światowej, o przyczynach konfliktu, o ważnych bitwach i postaciach. Efekty kształcenia to to, czego nauczyciel chce, żebyście się nauczyli. To takie cele, które stawia sobie program nauczania i sam nauczyciel. Mówią one, co powinniście umieć i wiedzieć po zakończeniu danego kursu lub etapu edukacji.
Inaczej mówiąc, to zbiór konkretnych kompetencji, umiejętności i wiedzy, które macie nabyć po ukończeniu danego przedmiotu, kursu czy programu studiów. Efekty kształcenia są planowane z góry i opisane w programie nauczania. Mają one zagwarantować, że po zakończeniu edukacji będziecie przygotowani do dalszej nauki lub do pracy. Na przykład, efekt kształcenia z historii może być taki, że uczeń potrafi analizować przyczyny i skutki ważnych wydarzeń historycznych.
Żeby to jeszcze bardziej zobrazować: jeśli uczycie się angielskiego, efekt kształcenia może być taki, że po roku nauki będziecie potrafili prowadzić proste rozmowy, rozumieć teksty pisane i pisać krótkie notatki. W matematyce efekt kształcenia może zakładać umiejętność rozwiązywania równań kwadratowych. Ważne jest to, że są one planowane i mierzalne. To znaczy, że da się sprawdzić, czy te efekty zostały osiągnięte, np. za pomocą testów, egzaminów czy zadań praktycznych.
Co to są Efekty Uczenia Się?
Teraz przejdźmy do efektów uczenia się. To jest to, co tak naprawdę WY wynosicie z lekcji. To realne zmiany w waszej wiedzy, umiejętnościach i postawach. To, co potraficie zrobić i co wiecie po ukończeniu danej jednostki nauczania. Nie zawsze musi to być dokładnie to samo, co zakładał program! Każdy uczy się inaczej i zwraca uwagę na inne rzeczy.
Wyobraźcie sobie, że po lekcji historii o II wojnie światowej pamiętacie nie tylko daty bitew, ale też zaczynacie się zastanawiać nad przyczynami wojen w ogóle, albo zainteresowaliście się losem konkretnych ludzi w czasie wojny. To są efekty uczenia się! One są bardziej indywidualne i zależą od waszych zainteresowań, predyspozycji i sposobu uczenia się. Możecie na przykład nauczyć się nie tylko tego, co było na lekcji, ale też sami poszukać dodatkowych informacji, porozmawiać z kimś na dany temat i wyciągnąć własne wnioski.
Czyli, wracając do przykładu z angielskim, może się okazać, że po roku nauki nie tylko potraficie prowadzić proste rozmowy, ale też oglądacie filmy w oryginale i rozumiecie większość dialogów. W matematyce, oprócz rozwiązywania równań kwadratowych, zaczęliście rozumieć, jak matematyka jest wykorzystywana w życiu codziennym, np. przy obliczaniu rat kredytu. Efekty uczenia się są bardziej osobiste i zależą od waszego zaangażowania i motywacji.
Różnice i Podobieństwa
Podsumowując, efekty kształcenia to to, CO chcą, żebyście się nauczyli, a efekty uczenia się to to, CO RZECZYWIŚCIE wynosicie z nauki. Efekty kształcenia są planowane, ogólne i odnoszą się do programu nauczania. Efekty uczenia się są bardziej indywidualne, konkretne i zależą od was. Obie te rzeczy są ze sobą powiązane – efekty kształcenia mają pomóc wam osiągnąć efekty uczenia się, ale nie zawsze idą ze sobą w parze.
Można to porównać do pieczenia ciasta. Efekty kształcenia to przepis – mówi, jakie składniki i w jakiej kolejności trzeba dodać, żeby ciasto wyszło smaczne. Efekty uczenia się to gotowe ciasto – to, jak ono smakuje, wygląda i czy wam się udało je upiec zgodnie z przepisem. Czasem ciasto wyjdzie idealne, a czasem trochę mniej udane, mimo że trzymaliście się przepisu.
Inny przykład to trening sportowy. Trener ma plan treningowy (efekty kształcenia), który zakłada rozwój konkretnych umiejętności u zawodnika. Jednak efekty uczenia się (czyli realne postępy zawodnika) mogą być różne, w zależności od jego zaangażowania, predyspozycji i indywidualnych cech. Niektórzy będą szybciej robić postępy w bieganiu, a inni w podnoszeniu ciężarów, mimo że trenują według tego samego planu.
Dlaczego to jest Ważne?
Zrozumienie różnicy między efektami kształcenia i efektami uczenia się jest bardzo ważne dla was jako uczniów. Po pierwsze, pozwala wam lepiej zrozumieć, czego się od was oczekuje na danych zajęciach. Znając efekty kształcenia, wiecie, na co powinniście zwrócić szczególną uwagę i co będzie sprawdzane.
Po drugie, pomaga wam w bardziej świadomym uczeniu się. Zamiast biernie słuchać wykładów i uczyć się na pamięć, możecie aktywnie uczestniczyć w procesie edukacji, zadawać pytania, poszukiwać dodatkowych informacji i wyciągać własne wnioski. To z kolei prowadzi do lepszych efektów uczenia się, czyli do trwalszej i bardziej użytecznej wiedzy.
Po trzecie, pomaga wam w planowaniu własnej ścieżki edukacyjnej. Jeśli wiecie, co was interesuje i w czym jesteście dobrzy, możecie wybierać przedmioty i kursy, które pozwolą wam rozwijać wasze pasje i umiejętności. Dzięki temu wasze efekty uczenia się będą jeszcze lepsze, a nauka stanie się przyjemnością, a nie tylko obowiązkiem. Pamiętajcie, że edukacja to inwestycja w waszą przyszłość, więc warto ją planować świadomie i z głową!
Mam nadzieję, że teraz lepiej rozumiecie różnicę między efektami kształcenia a efektami uczenia się. Pamiętajcie, że to wy jesteście najważniejsi w procesie edukacji, a wasze zaangażowanie i motywacja mają ogromny wpływ na to, czego się nauczycie. Powodzenia!
