Cześć! Spróbujemy zrozumieć "Zasady Metody Socjologicznej" Emila Durkheima. To klasyczna książka, ale nie bój się, rozłożymy ją na czynniki pierwsze. Durkheim chciał, żeby socjologia była nauką ścisłą, jak fizyka czy biologia. To dlatego napisał tę książkę.
Co to jest Socjologia?
Socjologia to nauka o społeczeństwie. Bada, jak ludzie funkcjonują w grupach, jak tworzą się struktury społeczne i jakie są relacje między nimi. To nie tylko opisywanie, co się dzieje, ale także próba zrozumienia, dlaczego tak się dzieje. Wyobraź sobie, że obserwujesz zachowanie uczniów w szkole. To może być punkt wyjścia dla socjologa.
Emil Durkheim był francuskim socjologiem. Uważa się go za jednego z ojców założycieli tej dyscypliny. Żył na przełomie XIX i XX wieku. Wierzył, że socjologia może pomóc rozwiązywać problemy społeczne. Jego prace miały ogromny wpływ na rozwój nauk społecznych.
Fakty społeczne - Klucz do zrozumienia Durkheima
Centralnym pojęciem u Durkheima są fakty społeczne. To główne narzędzie, którym posługuje się socjolog. Czym one właściwie są? Fakty społeczne to sposoby myślenia, odczuwania i działania, które są zewnętrzne wobec jednostki. Oznacza to, że istnieją niezależnie od tego, czy dana osoba się z nimi zgadza, czy nie. Na przykład, język polski jest faktem społecznym. Używamy go, bo zostaliśmy go nauczeni.
Fakty społeczne mają dwie ważne cechy: zewnętrzność i przymus. Zewnętrzność oznacza, że istnieją poza nami. Przymus oznacza, że wpływają na nasze zachowanie. Nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę, ale społeczeństwo narzuca nam pewne normy i zasady. Na przykład, sposób ubierania się, to jak się witamy, czy to jak jemy posiłki. Te z pozoru błahe rzeczy są regulowane przez fakty społeczne.
Pomyśl o modzie. Moda to fakt społeczny. Trendy się zmieniają, a ludzie dostosowują się do nich, bo chcą być akceptowani. To przykład przymusu. Albo, pomyśl o przepisach ruchu drogowego. Musimy się do nich stosować, żeby uniknąć wypadków i kar. To kolejny przykład faktu społecznego.
Jak badać fakty społeczne?
Durkheim uważał, że fakty społeczne należy badać jak rzeczy. To znaczy, że trzeba traktować je obiektywnie, tak jakby były obiektami fizycznymi. Nie chodzi o to, żeby badać motywacje jednostek, ale o to, żeby analizować struktury społeczne. To trochę jakby badać architekturę budynku, a nie pytać każdego murarza, dlaczego postawił dany mur.
Oznacza to, że socjolog powinien unikać subiektywnych ocen i skupić się na obserwowalnych faktach. Powinien zbierać dane, analizować statystyki i szukać prawidłowości. Na przykład, badając przestępczość, socjolog nie powinien pytać przestępców o ich motywacje, ale powinien analizować statystyki przestępczości w różnych regionach i szukać przyczyn wysokiego wskaźnika przestępczości w danym miejscu. To przykład zastosowania podejścia Durkheima.
Durkheim podkreślał, że należy unikać przedpojęć. Przedpojęcia to nasze osobiste przekonania i uprzedzenia, które mogą zniekształcić obraz rzeczywistości. Socjolog powinien być otwarty na nowe informacje i gotowy do zmiany swoich poglądów w oparciu o dowody. To trudne, ale konieczne, żeby zachować obiektywizm.
Norma i Patologia
Durkheim wprowadził rozróżnienie między tym, co normalne i tym, co patologiczne w społeczeństwie. Coś jest normalne, jeśli występuje powszechnie w danym społeczeństwie. Coś jest patologiczne, jeśli jest rzadkie i szkodliwe dla społeczeństwa.
Na przykład, przestępczość jest zjawiskiem normalnym, bo występuje w każdym społeczeństwie. Ale zbyt wysoki wskaźnik przestępczości jest patologiczny, bo destabilizuje społeczeństwo. Ważne jest jednak, żeby pamiętać, że to, co jest normalne w jednym społeczeństwie, może być patologiczne w innym. Kultura ma tutaj ogromne znaczenie. W niektórych krajach picie alkoholu jest normalne, w innych jest surowo zabronione.
Durkheim uważał, że nawet przestępczość może pełnić pewną funkcję w społeczeństwie. Może wzmacniać solidarność społeczną, wyznaczając granice tego, co jest akceptowalne. To kontrowersyjna teza, ale pokazuje, jak złożone jest myślenie Durkheima. Rozumienie kontekstu społecznego jest kluczowe.
Podsumowanie
"Zasady Metody Socjologicznej" Emila Durkheima to ważna książka, bo wprowadza zasady obiektywnego badania społeczeństwa. Kluczowe pojęcia to fakty społeczne (zewnętrzne i przymusowe sposoby myślenia, odczuwania i działania), podejście do badania faktów społecznych jak do rzeczy oraz rozróżnienie między tym, co normalne i patologiczne. Pamiętaj, że socjologia ma być obiektywna i oparta na dowodach, a nie na osobistych przekonaniach.
Teraz, kiedy rozumiesz podstawowe założenia Durkheima, możesz zacząć analizować społeczeństwo wokół siebie. Obserwuj, zastanawiaj się i staraj się zrozumieć, dlaczego ludzie zachowują się tak, a nie inaczej. Powodzenia!
