Hej! Gotowi na powtórkę z działań pisemnych na ułamkach dziesiętnych? Super! Razem damy radę.
Dodawanie i Odejmowanie Ułamków Dziesiętnych
Pamiętajmy o najważniejszej zasadzie: przecinek pod przecinkiem!
Ustaw ułamki jeden pod drugim tak, aby przecinki były w jednej linii pionowej. Dodaj zera, jeśli brakuje cyfr po przecinku, aby wyrównać liczbę miejsc dziesiętnych. Następnie dodaj lub odejmij jak zwykłe liczby, pamiętając o przenoszeniu i pożyczaniu.
Przykłady Dodawania
Obliczmy: 3,25 + 1,7.
Zapisujemy:
3,25 + 1,70 (dopisujemy zero, żeby wyrównać) -------
Dodajemy:
3,25 + 1,70 ------- 4,95
Wynik: 3,25 + 1,7 = 4,95
Przykłady Odejmowania
Obliczmy: 5,8 - 2,15.
Zapisujemy:
5,80 (dopisujemy zero, żeby wyrównać) - 2,15 -------
Odejmujemy:
5,80 - 2,15 ------- 3,65
Wynik: 5,8 - 2,15 = 3,65
Mnożenie Ułamków Dziesiętnych
Tutaj na chwilę zapominamy o przecinkach! Mnożymy jak zwykłe liczby.
Po pomnożeniu, zliczamy wszystkie miejsca po przecinku w obu liczbach, które mnożyliśmy. Tyle samo miejsc po przecinku musi być w wyniku.
Przykłady Mnożenia
Obliczmy: 2,5 * 1,3.
Mnożymy bez przecinków: 25 * 13 = 325.
W 2,5 jest jedno miejsce po przecinku, a w 1,3 też jedno. Razem to dwa miejsca.
Więc w wyniku 325 przesuwamy przecinek o dwa miejsca w lewo: 3,25.
Wynik: 2,5 * 1,3 = 3,25
Dzielenie Ułamków Dziesiętnych
Dzielenie ułamków dziesiętnych wymaga od nas sprytnego tricku: przesuwamy przecinki!
Przesuwamy przecinek w dzielniku (liczbie, przez którą dzielimy) w prawo, aż przestanie być ułamkiem. O tyle samo miejsc przesuwamy przecinek w dzielnej (liczbie, którą dzielimy). Jeśli brakuje nam cyfr w dzielnej, dopisujemy zera.
Przykłady Dzielenia
Obliczmy: 6,25 : 2,5.
Przesuwamy przecinek w 2,5 o jedno miejsce w prawo, żeby otrzymać 25. W 6,25 też przesuwamy przecinek o jedno miejsce w prawo, otrzymując 62,5.
Teraz dzielimy: 62,5 : 25.
Dzielimy pisemnie:
2,5 25|62,5 -50 --- 12 5 -12 5 ---- 0
Wynik: 6,25 : 2,5 = 2,5
Pamiętaj o Kolejności Działań!
W zadaniach, gdzie występuje kilka działań, pamiętaj o kolejności działań:
- Nawiasy
- Potęgowanie i pierwiastkowanie (tego jeszcze nie mamy w 6 klasie, ale warto pamiętać na przyszłość!)
- Mnożenie i dzielenie (od lewej do prawej)
- Dodawanie i odejmowanie (od lewej do prawej)
Przykładowe Zadanie Złożone
Oblicz: (1,2 + 0,8) * 0,5 - 0,1.
- Nawias: 1,2 + 0,8 = 2
- Mnożenie: 2 * 0,5 = 1
- Odejmowanie: 1 - 0,1 = 0,9
Wynik: (1,2 + 0,8) * 0,5 - 0,1 = 0,9
Ćwiczenia, Ćwiczenia i Jeszcze Raz Ćwiczenia!
Najlepszy sposób na opanowanie działań pisemnych na ułamkach dziesiętnych to rozwiązywanie zadań. Im więcej ćwiczysz, tym lepiej to zrozumiesz! Szukaj zadań w podręczniku, zeszycie ćwiczeń, a nawet w internecie.
Nie bój się pytać nauczyciela lub kogoś, kto dobrze rozumie te zagadnienia, jeśli masz jakieś wątpliwości.
Podsumowanie
Kluczowe punkty do zapamiętania:
- Dodawanie i odejmowanie: Przecinek pod przecinkiem!
- Mnożenie: Mnożymy bez przecinków, potem zliczamy miejsca po przecinku i przesuwamy przecinek w wyniku.
- Dzielenie: Przesuwamy przecinki w dzielniku i dzielnej, aż dzielnik będzie liczbą całkowitą.
- Kolejność działań: Pamiętamy o odpowiedniej kolejności!
Dasz radę! Powodzenia na egzaminie! Pamiętaj, że praktyka czyni mistrza!

