Witaj maturzysto! Przygotujmy się razem do matury z "Dziadów" części III Adama Mickiewicza. Skupimy się na najważniejszych aspektach, żebyś czuł się pewnie na egzaminie. Dasz radę!
Geneza i kontekst historyczny
Dziady część III powstały w Drezdnie w 1832 roku. Mickiewicz pisał je na emigracji, po upadku powstania listopadowego. Pamiętaj o tym!
Powstanie miało ogromny wpływ na treść utworu. To rozrachunek z polską historią i społeczeństwem. Zwróć uwagę na martyrologię narodu.
Kontekst polityczny jest kluczowy! Represje, zesłania na Sybir, prześladowania – to wszystko znajdziesz w dramacie.
Kompozycja utworu
Dziady część III mają luźną kompozycję. Składają się z scen i monologów. Nie jest to klasyczny dramat.
Ważne są: Prolog, Scena więzienna, Salon Warszawski, Bal u Senatora, Widzenie Ewy i Ustęp. Każda z nich ma swoje znaczenie.
Prolog wprowadza nas w nastrój i tematykę utworu. Mówi o przemianie Gustawa w Konrada.
Scena więzienna
To scena zbiorowa, w której poznajemy losy więźniów. Są oni prześladowani przez Rosjan. Zwróć uwagę na postać Jankowskiego.
Konrad jest tutaj głównym bohaterem. To w tej scenie wypowiada swój słynny Wielki Monolog.
Wielka Improwizacja
To centralny punkt dramatu. Konrad buntuje się przeciwko Bogu. Chce władzy nad duszami.
Uważa się za równego Bogu. Jest pyszałkiem i indywidualistą. Bluźni i wyzywa.
Improwizacja to jego poetycki akt stworzenia. Ale kończy się klęską. Konrad nie osiąga celu.
Salon Warszawski
Ukazuje polskie społeczeństwo w czasie zaborów. Jest podzielone i skłócone. Ludzie są oportunistami i zdrajcami.
Zwróć uwagę na podział na patriotów i ludzi lojalnych wobec Rosji. Pani Rollison jest przykładem ofiary systemu.
Bal u Senatora
Scena ta przedstawia dekadencję i moralny upadek elit. Senator Nowosilcow jest okrutny i bezwzględny.
To obraz korupcji i bezwzględności władzy. Ludzie bawią się, podczas gdy inni cierpią.
Widzenie Ewy
Ewa ma wizję przyszłości Polski. Widzi Matkę Boską i cierpiącego Chrystusa. To zapowiedź zbawienia.
Widzenie ma charakter mistyczny i patriotyczny. Daje nadzieję na odzyskanie niepodległości.
Ustęp
To cykl wierszy opisujących Rosję i Rosjan. Mickiewicz krytykuje despotyzm i okrucieństwo.
Znajdują się tu m.in. wiersze: "Droga do Rosji", "Przedmieścia stolicy", "Petersburg". To oskarżenie imperium rosyjskiego.
Bohaterowie
Konrad – główny bohater, buntownik, poeta, indywidualista. Przechodzi przemianę duchową.
Senator Nowosilcow – symbol zła i ucisku, okrutny i bezwzględny. Reprezentuje rosyjską władzę.
Ksiądz Piotr – pokorny i oddany Bogu, ma dar proroctwa. Kontrast dla Konrada.
Ewa – młoda dziewczyna, wizjonerka, symbol nadziei na przyszłość Polski.
Rollison – ofiara systemu, prześladowany przez Nowosilcowa.
Motywy
Martyrologia narodu polskiego – cierpienie i poświęcenie Polaków w walce o wolność.
Mesjanizm – wiara w posłannictwo Polski, która ma zbawić inne narody.
Bunt – sprzeciw wobec niesprawiedliwości i ucisku.
Przemiana duchowa – droga od egoizmu do poświęcenia dla innych.
Patriotyzm – miłość do ojczyzny i gotowość do poświęceń.
Symbolika
Więzienie – symbol zniewolenia i ucisku.
Bal – symbol dekadencji i moralnego upadku elit.
Widzenie – symbol nadziei i przyszłości.
Sybir – symbol cierpienia i męczeństwa.
Język i styl
Dziady część III napisane są językiem poetyckim i emocjonalnym. Pełno w nich metafor, porównań i symboli.
Mickiewicz używa inwersji i elips, aby nadać utworowi dramatyczny charakter.
Ważna jest też stylizacja biblijna, szczególnie w scenach z udziałem Księdza Piotra i Ewy.
Podsumowanie
Pamiętaj! Dziady część III to dramat romantyczny o martyrologii narodu polskiego i buncie przeciwko tyranii. Ważne są kontekst historyczny, kompozycja, bohaterowie, motywy i symbolika.
Skup się na Wielkiej Improwizacji, Salonie Warszawskim, Balu u Senatora i Ustępie. Zrozum przesłanie utworu.
Powodzenia na maturze! Wierzę w Ciebie!
