Dysleksja rozwojowa to specyficzne trudności w uczeniu się, które dotyczą przede wszystkim czytania i pisania. Nie wynika ona z niskiej inteligencji, braku motywacji, czy problemów ze słuchem lub wzrokiem. Jest to trudność o podłożu neurologicznym.
Osoby z dysleksją mogą mieć problemy z rozpoznawaniem liter, łączeniem ich w wyrazy i rozumieniem czytanego tekstu. Pisanie może być utrudnione ze względu na problemy z ortografią, interpunkcją i wyrażaniem myśli na piśmie. Jest to wyzwanie.
Dysleksja a Nauka Języków Obcych
Nauka języka obcego stanowi specyficzne wyzwanie dla osób z dysleksją. Wymaga ona opanowania nowych dźwięków, struktur gramatycznych i słownictwa. Te elementy mogą być szczególnie trudne do przyswojenia dla uczniów, którzy mają trudności z przetwarzaniem informacji językowych.
Typowe problemy, z którymi borykają się osoby z dysleksją uczące się języka obcego, obejmują: trudności z zapamiętywaniem pisowni nowych słów, mylenie podobnych liter lub dźwięków, problemy z gramatyką, szczególnie z konstrukcją zdań, oraz trudności z rozumieniem ze słuchu.
Na przykład, uczeń z dysleksją uczący się angielskiego może mylić litery "b" i "d", mieć problemy z zapamiętaniem pisowni słowa "because" lub z rozróżnieniem wymowy słów "ship" i "sheep". Dodatkowo, konstruowanie poprawnej gramatycznie wypowiedzi w języku angielskim może być dla niego dużym wyzwaniem.
Wpływ Fonologii
Fonologia, czyli system dźwięków w danym języku, odgrywa kluczową rolę w nauce języka obcego. Osoby z dysleksją często mają trudności z przetwarzaniem fonologicznym, co oznacza, że mogą mieć problemy z rozróżnianiem i manipulowaniem dźwiękami. To utrudnia naukę wymowy i pisowni w języku obcym.
Jeżeli uczeń ma problemy z rozróżnianiem dźwięków w swoim ojczystym języku, to trudności te mogą się nasilić w języku obcym, który zawiera nowe, nieznane dźwięki. Na przykład, rozróżnienie pomiędzy "th" w angielskim (jak w słowie "think") może być bardzo trudne dla kogoś, kto nie słyszy tej różnicy.
Ćwiczenia fonologiczne, które pomagają uczniom rozwijać świadomość dźwięków, mogą być bardzo pomocne. Należą do nich: powtarzanie słów i zdań, ćwiczenia na rozróżnianie dźwięków minimalnych (np. "ship" i "sheep"), oraz nauka poprzez słuchanie i naśladowanie.
Wpływ Ortografii
Ortografia, czyli system pisowni danego języka, również może stanowić przeszkodę. Języki różnią się stopniem regularności ortograficznej. Niektóre języki, jak np. fiński, mają bardzo regularną pisownię, gdzie każda litera odpowiada jednemu dźwiękowi. Inne, jak np. angielski, są mniej regularne, a pisownia słów często nie odzwierciedla ich wymowy.
Uczeń z dysleksją może mieć szczególne trudności z nauką języka, w którym pisownia jest nieregularna. Zapamiętanie poprawnej pisowni słów, które nie brzmią tak, jak się piszą, może być dla niego bardzo trudne. Na przykład, słowo "knight" w języku angielskim zawiera wiele niemych liter, co sprawia, że jego pisownia jest trudna do zapamiętania.
W takim przypadku, warto stosować metody, które angażują różne zmysły, np. pisanie słów w powietrzu, rysowanie obrazków do słów, czy używanie kolorowych markerów do zaznaczania trudnych liter. Ważne jest również, aby dać uczniowi dużo czasu na utrwalenie pisowni i nie wywierać na niego presji.
Strategie Pomocy Uczniom z Dysleksją
Istnieje wiele strategii, które mogą pomóc uczniom z dysleksją w nauce języka obcego. Kluczem jest indywidualne podejście i dostosowanie metod nauczania do potrzeb ucznia. Ważne jest również stworzenie środowiska uczenia się, które jest wspierające i pozbawione presji.
Oto kilka sprawdzonych strategii:
* Dostosowanie materiałów: Używanie większej czcionki, większych odstępów między wierszami, oraz podkreślanie ważnych informacji. * Wykorzystanie technologii: Używanie programów do czytania tekstu na głos (text-to-speech), programów do rozpoznawania mowy (speech-to-text), oraz słowników elektronicznych. * Nauka wielozmysłowa: Angażowanie różnych zmysłów w proces uczenia się, np. słuchanie nagrań, oglądanie filmów, rysowanie obrazków, oraz wykonywanie zadań praktycznych. * Dzielenie zadań na mniejsze części: Dzielenie dużych zadań na mniejsze, łatwiejsze do wykonania kroki. * Powtarzanie i utrwalanie: Regularne powtarzanie materiału i utrwalanie wiedzy za pomocą różnych ćwiczeń i zabaw. * Indywidualne tempo nauki: Pozwolenie uczniowi na naukę w jego własnym tempie i unikanie presji czasu. * Pozytywna informacja zwrotna: Chwalenie ucznia za wysiłek i postępy, nawet jeśli są one niewielkie.Należy pamiętać, że każdy uczeń z dysleksją jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Ważne jest, aby ściśle współpracować z uczniem, jego rodzicami, oraz specjalistami (np. terapeutą pedagogicznym, logopedą), aby opracować skuteczny plan nauczania.
Podsumowując, nauka języka obcego z dysleksją jest wyzwaniem, ale nie jest niemożliwa. Dzięki odpowiednim strategiom i wsparciu, uczniowie z dysleksją mogą osiągnąć sukces w nauce języków obcych i cieszyć się korzyściami, jakie płyną z znajomości innych kultur i języków. Ważne jest, aby pamiętać, że dysleksja to różnica, a nie deficyt.
