Cześć! Przygotowujemy się do dyktanda z dużych i małych liter. Spokojnie, damy radę! Pamiętaj, ćwiczenie czyni mistrza!
Zasady pisowni wielką literą
Imiona i nazwiska piszemy wielką literą. To podstawa!
Na przykład: Anna Nowak, Jan Kowalski.
Nazwy geograficzne również zaczynamy wielką literą. Dotyczy to miast, państw, rzek, gór, mórz i oceanów.
Przykłady: Warszawa, Polska, Wisła, Tatry, Morze Bałtyckie, Ocean Atlantycki.
Nazwy mieszkańców miast i państw piszemy wielką literą. Ważne, żeby pamiętać o tej zasadzie!
Na przykład: Polak, Niemiec, Warszawiak, Krakowianka.
Imiona zwierząt traktujemy tak samo jak imiona ludzi. One też zasługują na wielką literę!
Przykłady: Azor, Mruczek, Reksio.
Nazwy świąt piszemy wielką literą. Pamiętajmy o tym, szczególnie w okresie świątecznym.
Na przykład: Boże Narodzenie, Wielkanoc, Dzień Matki.
Inne ważne zasady
Pierwsze słowo w zdaniu zawsze piszemy wielką literą. To żelazna zasada!
Na przykład: Dzisiaj jest piękny dzień.
Tytuły książek, filmów, wierszy piszemy wielką literą. Ale uwaga! Tylko pierwsze słowo tytułu, chyba że tytuł zawiera imię własne lub nazwę geograficzną.
Przykłady: "Akademia Pana Kleksa", "Król Lew", "Pan Tadeusz".
Nazwy urzędów i instytucji piszemy wielką literą. To pomaga w odróżnieniu ich od zwykłych słów.
Przykłady: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
Kiedy używamy małych liter?
Rzeczowniki pospolite piszemy małą literą. To większość słów, których używamy na co dzień.
Na przykład: stół, krzesło, książka, pies, kot.
Przymiotniki pochodzące od nazw własnych piszemy małą literą. Chyba że stanowią część nazwy własnej.
Przykłady: język polski, kuchnia włoska, ale: Morze Bałtyckie (bo to nazwa własna).
Liczebniki piszemy małą literą. Oczywiście, chyba że są pierwszym słowem w zdaniu.
Na przykład: jeden, dwa, trzy.
Czasowniki zawsze piszemy małą literą. To bardzo ważne!
Na przykład: biegać, czytać, pisać.
Pułapki i wyjątki
Uważaj na nazwy stanowisk i tytułów. Zazwyczaj piszemy je małą literą, chyba że używamy ich w oficjalnych dokumentach lub adresujemy kogoś bezpośrednio.
Na przykład: prezydent (ogólnie), ale: Szanowny Panie Prezydencie (w liście).
Nazwy miesięcy i dni tygodnia piszemy małą literą. To częsty błąd, więc warto zapamiętać!
Przykłady: styczeń, luty, poniedziałek, wtorek.
Zaimki, takie jak "ja", "ty", "on", piszemy małą literą, chyba że używamy ich w listach, żeby okazać komuś szacunek.
Na przykład: Dziękuję Ci bardzo. (w liście).
Ćwiczenia i przykłady
Spróbujmy kilku przykładów. Uzupełnij brakujące litery:
___nna pojechała do ___arszawy.
___ies ___zor lubi ___ieść.
___rzyjaciele czytali książkę "___arry ___otter".
Sprawdźmy odpowiedzi:
Anna pojechała do Warszawy.
Pies Azor lubi kość.
Przyjaciele czytali książkę "Harry Potter".
Im więcej będziesz ćwiczyć, tym łatwiej będzie Ci zapamiętać zasady! Możesz poprosić kogoś o dyktowanie lub znaleźć ćwiczenia w Internecie.
Podsumowanie
Wielką literą piszemy:
- Imiona i nazwiska
- Nazwy geograficzne
- Nazwy mieszkańców
- Imiona zwierząt
- Nazwy świąt
- Pierwsze słowo w zdaniu
- Tytuły (częściowo)
- Nazwy urzędów i instytucji
Małą literą piszemy:
- Rzeczowniki pospolite
- Przymiotniki (zwykle)
- Liczebniki
- Czasowniki
- Nazwy miesięcy i dni tygodnia
Pamiętaj, najważniejsze to ćwiczyć i nie poddawać się! Powodzenia na dyktandzie!
Jesteś świetny! Na pewno dasz radę!
