Hej ósmoklasisto! Gotowy na powtórkę z drogi, prędkości i czasu? Super! Zaczynamy!
Co to takiego droga, prędkość i czas?
Droga (s)
Droga to po prostu dystans, jaki pokonujemy. Mierzymy ją najczęściej w metrach (m) lub kilometrach (km).
Pomyśl o tym jak o długości trasy, którą przejechałeś rowerem albo przeszedłeś na spacerze.
Oznaczenie drogi to zazwyczaj literka s.
Prędkość (v)
Prędkość mówi nam, jak szybko się poruszamy. Mierzymy ją w metrach na sekundę (m/s) lub kilometrach na godzinę (km/h).
Im większa prędkość, tym szybciej pokonujemy dany dystans.
Pamiętaj! Prędkość to nie to samo co szybkość. Prędkość ma kierunek!
Oznaczenie prędkości to literka v.
Czas (t)
Czas to okres, w którym coś trwa. Mierzymy go w sekundach (s), minutach (min) lub godzinach (h).
Czas to ten okres, w którym podróżujemy, biegniemy albo czekamy na autobus.
Oznaczenie czasu to literka t.
Wzory, które musisz znać!
Najważniejszy jest trójkąt s v t! Zapamiętaj go!
s = v * t (droga równa się prędkość razy czas)
Żeby obliczyć drogę, mnożymy prędkość przez czas.
Przykład: Jeśli jedziesz samochodem z prędkością 60 km/h przez 2 godziny, to pokonasz dystans 60 * 2 = 120 km.
v = s / t (prędkość równa się droga podzielona przez czas)
Żeby obliczyć prędkość, dzielimy drogę przez czas.
Przykład: Jeśli przebiegłeś 100 metrów w 20 sekund, to twoja prędkość wynosi 100 / 20 = 5 m/s.
t = s / v (czas równa się droga podzielona przez prędkość)
Żeby obliczyć czas, dzielimy drogę przez prędkość.
Przykład: Jeśli masz do przejechania 200 km, a jedziesz z prędkością 50 km/h, to podróż zajmie ci 200 / 50 = 4 godziny.
Zamiana jednostek
Bardzo ważne! Często trzeba zamieniać jednostki.
Kilometry na metry i odwrotnie
1 km = 1000 m
Żeby zamienić km na m, mnożymy przez 1000.
Przykład: 5 km = 5 * 1000 = 5000 m
Żeby zamienić m na km, dzielimy przez 1000.
Przykład: 2500 m = 2500 / 1000 = 2.5 km
Godziny na minuty i sekundy, i odwrotnie
1 h = 60 min
1 min = 60 s
1 h = 3600 s
Żeby zamienić godziny na minuty, mnożymy przez 60.
Żeby zamienić minuty na sekundy, mnożymy przez 60.
Żeby zamienić godziny na sekundy, mnożymy przez 3600.
I analogicznie w drugą stronę - dzielimy.
Kilometry na godzinę na metry na sekundę i odwrotnie
To jest trochę trudniejsze, ale dasz radę!
1 km/h = (1000 m) / (3600 s) = 1/3.6 m/s
Żeby zamienić km/h na m/s, dzielimy przez 3.6.
Przykład: 72 km/h = 72 / 3.6 = 20 m/s
Żeby zamienić m/s na km/h, mnożymy przez 3.6.
Przykład: 15 m/s = 15 * 3.6 = 54 km/h
Przykładowe zadania
Zadanie 1: Rowerzysta jechał z prędkością 20 km/h przez 3 godziny. Jaką drogę pokonał?
Rozwiązanie: s = v * t = 20 km/h * 3 h = 60 km. Rowerzysta pokonał 60 km.
Zadanie 2: Samochód przejechał 300 km w 5 godzin. Z jaką prędkością jechał?
Rozwiązanie: v = s / t = 300 km / 5 h = 60 km/h. Samochód jechał z prędkością 60 km/h.
Zadanie 3: Piechur przeszedł 12 km z prędkością 4 km/h. Ile czasu mu to zajęło?
Rozwiązanie: t = s / v = 12 km / 4 km/h = 3 h. Piechur szedł przez 3 godziny.
Zadanie 4: Pociąg jechał z prędkością 90 km/h. Wyraź tę prędkość w m/s.
Rozwiązanie: 90 km/h = 90 / 3.6 = 25 m/s. Pociąg jechał z prędkością 25 m/s.
Kilka ważnych wskazówek
Zawsze sprawdzaj jednostki! Upewnij się, że są zgodne.
Zwróć uwagę na treść zadania. Czy chodzi o średnią prędkość, czy o chwilową?
Jeśli masz problem, narysuj sobie rysunek! To często pomaga.
Przede wszystkim - nie stresuj się! Dasz radę!
Podsumowanie
Pamiętaj! Droga (s) to dystans, prędkość (v) to szybkość poruszania się, a czas (t) to okres trwania.
Kluczowe wzory: s = v * t, v = s / t, t = s / v.
Naucz się zamieniać jednostki: km na m, h na s, km/h na m/s i odwrotnie.
Ćwicz rozwiązywanie zadań! Im więcej, tym lepiej.
Powodzenia na egzaminie! Wierzę w Ciebie!
