Deklaracja Zasad Prawa Międzynarodowego dotyczących Przyjaznych Stosunków i Współpracy między Państwami zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych, przyjęta w 1970 roku, to bardzo ważny dokument. Często nazywana jest po prostu Deklaracją Zasad Prawa Międzynarodowego z 1970 roku. Jest to rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ (rezolucja 2625 (XXV)). Została jednogłośnie przyjęta przez wszystkie państwa członkowskie ONZ.
Co to właściwie oznacza? Oznacza to, że wszystkie kraje, które należały do ONZ w 1970 roku, zgodziły się na te zasady. Dokument ten precyzuje i rozwija fundamentalne zasady prawa międzynarodowego. Ustanawia ramy prawne dla pokojowych i przyjaznych relacji między państwami. Jest to coś w rodzaju kodeksu postępowania dla krajów na świecie.
Zasady zawarte w Deklaracji
Deklaracja wymienia i objaśnia siedem kluczowych zasad. Te zasady są uważane za podstawowe normy prawa międzynarodowego. Zobaczmy, co dokładnie obejmują:
1. Zakaz użycia siły lub groźby użycia siły
Państwa muszą powstrzymać się od użycia siły zbrojnej przeciwko integralności terytorialnej lub niepodległości politycznej innego państwa. Nie wolno im również grozić użyciem takiej siły. Wyjątkiem są działania podjęte na podstawie upoważnienia Rady Bezpieczeństwa ONZ. Chodzi o to, aby unikać wojen i konfliktów.
Na przykład, państwo A nie może najechać państwa B. Nie może też grozić państwu B atakiem, jeśli państwo B nie zrobi tego, czego chce państwo A. Oczywiście, istnieją pewne wyjątki. Działania w samoobronie, podjęte zgodnie z Artykułem 51 Karty Narodów Zjednoczonych, są dopuszczalne w odpowiedzi na atak zbrojny.
2. Zasada pokojowego rozwiązywania sporów
Państwa powinny rozwiązywać swoje spory pokojowo. Mogą to robić poprzez negocjacje, mediacje, arbitraż, postępowanie sądowe lub inne środki pokojowe. Ważne, aby konflikty rozwiązywać bez użycia przemocy. Wszystkie strony muszą podjąć starania by dojść do porozumienia.
Przykładowo, jeśli dwa państwa spierają się o granicę, powinny usiąść do rozmów. Mogą poprosić o pomoc trzecie państwo lub organizację. Mogą też oddać sprawę do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości. Najważniejsze, żeby nie zaczynać wojny.
3. Obowiązek nieingerowania w sprawy wewnętrzne innych państw
Państwa nie mogą wtrącać się w wewnętrzne sprawy innych państw. Nie mogą popierać działań mających na celu obalenie rządu innego państwa. Zasada ta chroni suwerenność państw. Każde państwo ma prawo samo decydować o swoim losie.
Na przykład, państwo A nie może finansować grup opozycyjnych w państwie B. Nie może też prowadzić propagandy mającej na celu zdestabilizowanie rządu państwa B. Każde państwo ma prawo do samostanowienia i wyboru własnej drogi rozwoju.
4. Obowiązek współpracy państw ze sobą
Państwa powinny współpracować ze sobą w różnych dziedzinach. Powinny współpracować w utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Powinny także współpracować w dziedzinach gospodarczych, społecznych, kulturalnych i humanitarnych. Razem, państwa mogą osiągnąć więcej.
Na przykład, państwa mogą współpracować w zwalczaniu terroryzmu. Mogą też współpracować w ochronie środowiska. Mogą wspólnie rozwijać nowe technologie. Globalne problemy wymagają globalnych rozwiązań.
5. Zasada równouprawnienia i samostanowienia narodów
Wszystkie narody mają prawo do samostanowienia. Mają prawo do swobodnego określania swojego statusu politycznego. Mają także prawo do swobodnego rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego. Zasada ta wspiera dekolonizację i prawa człowieka.
Przykładem jest sytuacja, gdy naród zamieszkujący terytorium zależne od innego państwa, ma prawo do przeprowadzenia referendum w sprawie niepodległości. Wynik takiego referendum powinien być uszanowany. Naród sam decyduje o swoim losie.
6. Zasada suwerennej równości państw
Wszystkie państwa są sobie równe w świetle prawa międzynarodowego. Każde państwo ma prawo do suwerenności i niezależności. Żadne państwo nie może ingerować w sprawy wewnętrzne innego państwa. Silne i słabe państwa są równe wobec prawa.
Oznacza to, że głos małego państwa wyspiarskiego w Zgromadzeniu Ogólnym ONZ ma taką samą wagę, jak głos wielkiego mocarstwa. Każde państwo ma prawo do ochrony swoich granic i swojego rządu.
7. Zasada wykonywania w dobrej wierze zobowiązań wynikających z Karty Narodów Zjednoczonych
Państwa muszą wykonywać swoje zobowiązania wynikające z Karty Narodów Zjednoczonych w dobrej wierze. Oznacza to, że muszą poważnie traktować swoje zobowiązania. Muszą przestrzegać litery i ducha Karty. Karta Narodów Zjednoczonych jest fundamentem współczesnego porządku międzynarodowego.
Przykładem jest obowiązek płacenia składek do budżetu ONZ. Państwa muszą to robić terminowo i w pełnej wysokości. Muszą też przestrzegać rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ. Uczciwość w relacjach międzynarodowych jest kluczowa.
Znaczenie Deklaracji
Deklaracja Zasad Prawa Międzynarodowego z 1970 roku ma ogromne znaczenie. Stanowi ważny punkt odniesienia dla interpretacji i stosowania prawa międzynarodowego. Pomaga w rozwiązywaniu konfliktów. Wzmacnia pokój i bezpieczeństwo międzynarodowe. Promuje współpracę między państwami. Jest to dokument o fundamentalnym znaczeniu dla ładu międzynarodowego.
Dokument ten ma realne zastosowanie w różnych sytuacjach. Może być wykorzystywany przez sądy międzynarodowe, dyplomatów, organizacje międzynarodowe i rządy. Pomaga w podejmowaniu decyzji zgodnych z prawem międzynarodowym. Umożliwia budowanie bardziej sprawiedliwego i pokojowego świata.
Mimo upływu lat, zasady zawarte w Deklaracji pozostają aktualne i ważne. Stanowią one fundament współczesnego prawa międzynarodowego. Przypominają o potrzebie współpracy i pokojowego rozwiązywania sporów. Umożliwiają państwom współistnienie w oparciu o wzajemny szacunek i zrozumienie.
