Rozważmy różnice między Luteranizmem a Kalwinizmem. Obydwa wyrosły z Reformacji w XVI wieku. Oba odrzuciły autorytet papieża.
Początki Reformacji
Marcin Luter zapoczątkował Reformację w 1517 roku. Przybił 95 tez do drzwi kościoła w Wittenberdze. Kwestionował sprzedaż odpustów.
Jan Kalwin, działający później, rozwinął własną teologię. Bazował na naukach Lutra. Poszedł jednak dalej w niektórych aspektach.
Różnice w Teologii
Sakramenty
Luteranie uznają dwa sakramenty: chrzest i komunię. Traktują je jako widzialne znaki łaski Bożej. Uważają, że Chrystus jest realnie obecny w chlebie i winie podczas komunii (konsubstancjacja).
Kalwiniści również uznają chrzest i komunię. Rozumieją je jednak symbolicznie. Dla nich komunia upamiętnia ofiarę Chrystusa, a nie realnie Go zawiera.
Predestynacja
Predestynacja to doktryna o przeznaczeniu. Mówi o tym, że Bóg z góry wybrał, kto będzie zbawiony, a kto potępiony.
Luteranie wierzą w predestynację, ale w sposób ograniczony. Uważają, że Bóg pragnie zbawienia wszystkich. Człowiek może odrzucić Bożą łaskę.
Kalwiniści wierzą w podwójną predestynację. Oznacza to, że Bóg z góry wybrał zarówno tych, którzy będą zbawieni, jak i tych, którzy będą potępieni. Wybór jest niezależny od zasług lub uczynków człowieka.
Autorytet Pisma Świętego
Zarówno Luteranie, jak i Kalwiniści uznają Biblię za najwyższy autorytet. Odrzucają tradycję kościelną jako równorzędne źródło objawienia.
Jednak interpretacja Biblii może się różnić. To prowadzi do różnic w teologii i praktyce.
Obraz Boga
Luteranie często podkreślają miłość i miłosierdzie Boże. Akcentują zbawienie przez wiarę w Chrystusa.
Kalwiniści kładą nacisk na suwerenność i wszechmoc Boga. Podkreślają, że wszystko dzieje się zgodnie z Jego wolą.
Różnice w Organizacji Kościoła
Kościoły luterańskie mają różne formy organizacji. Niektóre są bardziej hierarchiczne, inne bardziej kongregacjonalne. Mogą mieć biskupów lub synody.
Kościoły kalwińskie (reformowane) często stosują system prezbiteriański. Władzę sprawują starsi (prezbiterzy) wybierani przez zbór. Zazwyczaj są one bardziej zdecentralizowane.
Różnice w Etyce
Etyka luterańska podkreśla rolę wiary w życiu chrześcijanina. Dobre uczynki są owocem wiary, a nie warunkiem zbawienia.
Etyka kalwińska kładzie nacisk na obowiązek pracy i uczciwości. Kalwiniści wierzyli, że sukces w życiu doczesnym może być znakiem Bożego błogosławieństwa. To przyczyniło się do rozwoju kapitalizmu (tzw. etyka protestancka).
Wpływ na Społeczeństwo
Luteranizm miał duży wpływ na kulturę i politykę w Skandynawii i Niemczech. Promował edukację i rozwój języków narodowych.
Kalwinizm odegrał ważną rolę w rozwoju demokracji i praw człowieka. Zainspirował ruchy purytańskie w Anglii i Ameryce Północnej.
Przykłady
Przykładem kościoła luterańskiego jest Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce. Przykładem kościoła kalwińskiego jest Kościół Ewangelicko-Reformowany w Polsce.
Podsumowanie
Zatem, mimo wspólnych korzeni w Reformacji, Luteranizm i Kalwinizm różnią się w ważnych aspektach teologii, organizacji kościoła i etyki. Różnice te wynikają z odmiennych interpretacji Biblii i akcentów teologicznych.
Obydwa nurty miały ogromny wpływ na historię Europy i świata. Do dziś inspirują miliony chrześcijan.
