Wielki Kryzys. Co to było?
Wyobraź sobie domino.
Jedna kostka przewraca drugą.
Wielki Kryzys, to jak seria upadających kostek domina, ale na skale globalną.
To był okres ogromnych problemów ekonomicznych na całym świecie.
Trwał głównie w latach 30. XX wieku.
Zaczął się w 1929 roku w Stanach Zjednoczonych.
Spowodował ogromne bezrobocie, biedę i cierpienie.
Jak to się zaczęło? Czyli spadająca pierwsza kostka domina.
Wszystko zaczęło się od krachu na giełdzie.
Pamiętasz, jak mówi się, że ceny akcji rosną? To była bańka spekulacyjna.
Ludzie masowo kupowali akcje.
Myśleli, że ceny będą rosły w nieskończoność.
Wszystko to napędzała nadzieja na szybki zysk.
1929 rok. Nagły spadek.
Czarny Czwartek – 24 października 1929 roku.
Giełda w Nowym Jorku załamała się.
Ceny akcji poleciały na łeb, na szyję.
Ludzie panikowali i masowo wyprzedawali akcje.
To doprowadziło do jeszcze większego spadku cen.
Wyobraź sobie, że masz oszczędności życia w akcjach.
Nagle, one tracą na wartości z dnia na dzień.
Strach i panika, prawda?
Przyczyny krachu. Czyli, co popchnęło pierwszą kostkę?
Kilkla czynników doprowadziło do krachu.
Nierówności społeczne. Bogaci stawali się coraz bogatsi, a biedni coraz biedniejsi.
To oznaczało, że niewiele osób miało dużo pieniędzy.
Większość społeczeństwa miało za mało pieniędzy na zakupy.
Nadprodukcja. Fabryki produkowały za dużo towarów.
Nikt tego nie kupował.
Magazyny były pełne.
Wyobraź sobie piekarnię, która piecze setki chlebów dziennie.
Nikt ich nie kupuje.
Piekarnia musi zamknąć.
Kredyty. Ludzie brali pożyczki na wszystko.
Kupowali akcje, domy, samochody.
Kiedy giełda załamała się, nie mogli spłacać długów.
Banki upadały, bo ludzie nie spłacali pożyczek.
Skutki. Czyli spadające domino.
Krach na giełdzie to początek.
Potem nastąpiła fala bankructw.
Banki upadały.
Ludzie tracili oszczędności.
Fabryki zamykano.
Bezrobocie rosło.
Wyobraź sobie miasto, w którym nagle zamykają wszystkie fabryki.
Nikt nie ma pracy.
Nikt nie ma pieniędzy.
Bezrobocie. Miliony ludzi straciło pracę.
Nie mieli pieniędzy na jedzenie, ubranie, mieszkanie.
Powstawały dzielnice nędzy.
Bieda. Ludzie głodowali.
Nie było pomocy socjalnej.
Wyobraź sobie kolejki po darmową zupę.
To była codzienność.
Deflacja. Ceny spadały.
Ale to nie było dobre.
Firmy traciły, bo sprzedawały towary poniżej kosztów produkcji.
To z kolei prowadziło do zwolnień i bankructw.
Kryzys rozprzestrzenił się na cały świat.
Europa była zadłużona po I Wojnie Światowej.
Kiedy Stany Zjednoczone przestały udzielać pożyczek, kryzys uderzył w Europę.
Jak sobie z tym poradzono?
Reakcja rządu na kryzys była powolna.
Początkowo politycy wierzyli, że kryzys sam się rozwiąże.
To był błąd.
New Deal. Program naprawczy prezydenta Roosevelta.
Rząd zaczął interweniować w gospodarkę.
Tworzył miejsca pracy.
Budował drogi, mosty, szkoły.
Uruchomił programy socjalne.
Pomoc dla bezrobotnych i biednych.
II Wojna Światowa przyspieszyła wyjście z kryzysu.
Produkcja wojenna dała pracę milionom ludzi.
Zapotrzebowanie na towary wzrosło.
Lekcje z Wielkiego Kryzysu.
Wielki Kryzys nauczył nas wiele.
Regulacja rynków finansowych.
Trzeba kontrolować giełdę i banki, żeby uniknąć spekulacji.
Pomoc socjalna.
Rząd musi pomagać ludziom w trudnych czasach.
Współpraca międzynarodowa.
Kraje muszą współpracować, żeby rozwiązywać problemy gospodarcze.
Pamiętajmy o Wielkim Kryzysie.
Uczmy się z błędów przeszłości.
By uniknąć powtórki.
To jak z zapamiętaniem, co stało się, gdy przewróciło się pierwsze domino.
Teraz wiemy, jak unikać jego upadku.
