W architekturze greckiej, mamy do czynienia z różnymi elementami konstrukcyjnymi i dekoracyjnymi. Jednym z nich jest pilaster. Pilaster przypomina kolumnę, ale jest płaski i przylega do ściany.
Dziś skupimy się na specyficznym typie pilastra: czworokątnym pilastrze. Znajdziemy go w świątyniach greckich. Przyjrzyjmy się bliżej, czym on jest i jaką rolę pełni.
Czym jest pilaster?
Zanim przejdziemy do czworokątnych pilastrów, wyjaśnijmy, czym ogólnie jest pilaster. Wyobraź sobie kolumnę. Teraz spłaszcz ją i przytwierdź do ściany. To właśnie jest pilaster. Pilaster jest elementem architektonicznym. Służy jako dekoracja, ale może też pełnić funkcję konstrukcyjną.
Podobnie jak kolumny, pilastry składają się z trzech głównych części. Są to baza, trzon i głowica. Baza to dolna część pilastra. Trzon to jego środkowa, długa część. Głowica to element wieńczący pilaster, znajdujący się na górze.
Pilastry często naśladują style kolumn. Możemy więc spotkać pilastry w stylu doryckim, jońskim lub korynckim. Różnią się one detalami w głowicach i bazach. Pilastry dodają elegancji i rytmu fasadom budynków.
Czworokątny pilaster – definicja
Czworokątny pilaster to pilaster, którego trzon ma kształt prostokąta lub kwadratu. W przeciwieństwie do kolumn, które są okrągłe, czworokątne pilastry mają wyraźne, proste krawędzie. Jest to ważna cecha, która odróżnia je od innych typów pilastrów i kolumn.
Taki pilaster jest często nazywany także pilastrem prostokątnym. Określenie czworokątny odnosi się bezpośrednio do kształtu jego trzonu. Kształt ten jest prosty i geometryczny. To sprawia, że czworokątne pilastry pasują do budynków o surowej i klasycznej architekturze.
Czworokątny pilaster, tak jak inne pilastry, może mieć różne głowice. Można spotkać głowice doryckie, jońskie lub korynckie. Wybór głowicy zależy od stylu architektonicznego budynku i preferencji architekta.
Zastosowanie w świątyniach greckich
W świątyniach greckich czworokątne pilastry pełniły ważną rolę. Często były używane jako elementy wzmacniające ściany. Wprowadzały też wizualny rytm do wnętrz i na zewnątrz świątyń. Stosowano je zwłaszcza w mniej monumentalnych konstrukcjach.
Pilastry czworokątne często znajdowały się na fasadach świątyń. Były umieszczane po bokach drzwi lub okien. Tworzyły one ramę, która podkreślała wejście do świątyni. Dodawały także monumentalności i elegancji.
We wnętrzach świątyń pilastry czworokątne wzmacniały ściany. Dzieliły przestrzeń na mniejsze sekcje. Często były one używane w połączeniu z kolumnami. Razem tworzyły harmonijną strukturę architektoniczną.
Przykłady czworokątnych pilastrów
Choć nie wszystkie świątynie greckie zachowały się w idealnym stanie, możemy znaleźć przykłady użycia czworokątnych pilastrów w ruinach i rekonstrukcjach. Często są one widoczne w mniejszych świątyniach lub w konstrukcjach pomocniczych.
Wyobraźmy sobie niewielką świątynię poświęconą lokalnemu bóstwu. Na jej fasadzie znajdują się dwa czworokątne pilastry. One flankują wejście. Mają proste głowice doryckie. Ich zadaniem jest podkreślenie wejścia i nadanie mu znaczenia.
Inny przykład to wnętrze świątyni. Wzdłuż ścian biegną czworokątne pilastry. One dzielą przestrzeń na mniejsze segmenty. Pomagają utrzymać strop. Jednocześnie stanowią element dekoracyjny. Dodają rytmu i porządku do wnętrza świątyni.
Podsumowanie
Czworokątny pilaster to ważny element architektoniczny w starożytnej Grecji. Jest to płaska, prostokątna lub kwadratowa wersja kolumny. Jest używany jako dekoracja. Może pełnić funkcję konstrukcyjną.
W świątyniach greckich pilastry czworokątne wzmacniały ściany. Podkreślały wejścia. Dzieliły przestrzeń. Dodawały elegancji i rytmu fasadom i wnętrzom świątyń.
Rozumienie roli i znaczenia czworokątnych pilastrów pomaga nam lepiej docenić architekturę starożytnej Grecji. Daje wgląd w zasady, które kierowały starożytnymi budowniczymi i architektami.
