Hej Ósmoklasiści! Przygotowujemy się do sprawdzianu z nieregularnych czasowników niemieckich. Nie martwcie się, damy radę!
Co to są czasowniki nieregularne?
Czasowniki nieregularne, inaczej silne, zmieniają swoją temat w czasie przeszłym prostym (Präteritum) i imiesłowie przeszłym (Partizip II). Zapamiętanie ich form to klucz do sukcesu.
Dlaczego są nieregularne?
Ich odmiana nie podąża za standardowymi zasadami. Dlatego trzeba się ich nauczyć na pamięć. Ale bez obaw, damy radę!
Najważniejsze czasowniki nieregularne – podział tematyczny
Podzielimy je na grupy, żeby łatwiej je zapamiętać.
Czasowniki z a zmieniającym się w ä
Oto kilka przykładów. Zauważcie, jak a zmienia się w ä w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej (du i er/sie/es) w czasie teraźniejszym (Präsens).
- fahren (jechać): ich fahre, du fährst, er fährt, wir fahren, ihr fahrt, sie fahren. Präteritum: fuhr. Partizip II: gefahren. Pamiętajcie o czasowniku posiłkowym sein w czasie Perfekt: Ich bin gefahren.
- schlafen (spać): ich schlafe, du schläfst, er schläft, wir schlafen, ihr schlaft, sie schlafen. Präteritum: schlief. Partizip II: geschlafen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe geschlafen.
- waschen (myć): ich wasche, du wäschst, er wäscht, wir waschen, ihr wascht, sie waschen. Präteritum: wusch. Partizip II: gewaschen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gewaschen.
Czasowniki z e zmieniającym się w i lub ie
Tu e zmienia się w i lub ie w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej (du i er/sie/es) w czasie teraźniejszym (Präsens).
- essen (jeść): ich esse, du isst, er isst, wir essen, ihr esst, sie essen. Präteritum: aß. Partizip II: gegessen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gegessen.
- sehen (widzieć): ich sehe, du siehst, er sieht, wir sehen, ihr seht, sie sehen. Präteritum: sah. Partizip II: gesehen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gesehen.
- sprechen (mówić): ich spreche, du sprichst, er spricht, wir sprechen, ihr sprecht, sie sprechen. Präteritum: sprach. Partizip II: gesprochen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gesprochen.
- lesen (czytać): ich lese, du liest, er liest, wir lesen, ihr lest, sie lesen. Präteritum: las. Partizip II: gelesen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gelesen.
Inne popularne czasowniki nieregularne
Te po prostu trzeba zapamiętać!
- geben (dawać): ich gebe, du gibst, er gibt, wir geben, ihr gebt, sie geben. Präteritum: gab. Partizip II: gegeben. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gegeben.
- nehmen (brać): ich nehme, du nimmst, er nimmt, wir nehmen, ihr nehmt, sie nehmen. Präteritum: nahm. Partizip II: genommen. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe genommen.
- kommen (przychodzić): ich komme, du kommst, er kommt, wir kommen, ihr kommt, sie kommen. Präteritum: kam. Partizip II: gekommen. Pamiętajcie o czasowniku posiłkowym sein w czasie Perfekt: Ich bin gekommen.
- finden (znajdować): ich finde, du findest, er findet, wir finden, ihr findet, sie finden. Präteritum: fand. Partizip II: gefunden. Czasownik posiłkowy: haben. Ich habe gefunden.
- bleiben (zostawać): ich bleibe, du bleibst, er bleibt, wir bleiben, ihr bleibt, sie bleiben. Präteritum: blieb. Partizip II: geblieben. Pamiętajcie o czasowniku posiłkowym sein w czasie Perfekt: Ich bin geblieben.
- gehen (iść): ich gehe, du gehst, er geht, wir gehen, ihr geht, sie gehen. Präteritum: ging. Partizip II: gegangen. Pamiętajcie o czasowniku posiłkowym sein w czasie Perfekt: Ich bin gegangen.
- sein (być): ich bin, du bist, er ist, wir sind, ihr seid, sie sind. Präteritum: war. Partizip II: gewesen. Uwaga! Ten czasownik jest bardzo ważny!
- haben (mieć): ich habe, du hast, er hat, wir haben, ihr habt, sie haben. Präteritum: hatte. Partizip II: gehabt. Kolejny bardzo ważny czasownik!
Jak się uczyć czasowników nieregularnych?
Oto kilka sprawdzonych metod:
- Fiszki: Przygotuj fiszki z trzema formami czasownika (infinitiv, Präteritum, Partizip II).
- Powtarzanie: Powtarzaj formy głośno i regularnie.
- Używanie: Twórz zdania z użyciem tych czasowników. Im więcej ich używasz, tym lepiej je zapamiętasz.
- Tabele: Stwórz tabelę z czasownikami podzielonymi na grupy (jak wyżej).
- Aplikacje i strony internetowe: Skorzystaj z interaktywnych narzędzi online.
- Ćwiczenia: Rozwiązuj ćwiczenia gramatyczne skupione na czasownikach nieregularnych.
Czas przeszły – Perfekt vs. Präteritum
Pamiętaj, że do tworzenia czasu przeszłego Perfekt potrzebujesz czasownika posiłkowego (haben lub sein) i Partizip II. Wybór między haben a sein zależy od czasownika głównego. Czasowniki wyrażające ruch lub zmianę stanu używają sein, a większość pozostałych używa haben.
Präteritum to prosta forma przeszła. Często używana w tekstach pisanych. W mowie potocznej częściej usłyszymy Perfekt. Zwróć uwagę, które formy są używane w Twoim podręczniku!
Kiedy używamy haben, a kiedy sein?
To proste! Sein używamy z czasownikami:
- Wyrażającymi ruch (np. gehen, fahren, kommen)
- Wyrażającymi zmianę stanu (np. einschlafen, aufwachen)
- Czasownikiem sein (być) i bleiben (zostawać)
Wszystkie inne czasowniki (zazwyczaj!) używają haben.
Przykładowe zdania
Oto kilka zdań, które pomogą Ci zobaczyć, jak używać tych czasowników w praktyce.
- Ich bin gestern nach Berlin gefahren. (Pojechałem wczoraj do Berlina.) – fahren z sein
- Er hat ein Buch gelesen. (On przeczytał książkę.) – lesen z haben
- Wir haben viel gelacht. (Dużo się śmialiśmy.) – lachen z haben
- Sie ist zu Hause geblieben. (Ona została w domu.) – bleiben z sein
Kilka dodatkowych wskazówek
- Nie zrażaj się! Na początku może się wydawać trudne, ale z czasem będzie łatwiej.
- Ucz się regularnie, nawet po trochu każdego dnia.
- Korzystaj z różnych materiałów i metod.
- Nie bój się pytać!
Podsumowanie
Pamiętajcie:
- Czasowniki nieregularne zmieniają temat w Präteritum i Partizip II.
- Trzeba je zapamiętać na pamięć.
- Używajcie fiszek, tabel, aplikacji i ćwiczeń.
- Zwracajcie uwagę na czasowniki posiłkowe haben i sein w czasie Perfekt.
Trzymam za Was kciuki! Powodzenia na sprawdzianie!
