Hej! Gotowi na przygodę z językiem niemieckim? Dziś zajmiemy się czasownikami modalnymi. To ważny element gramatyki, ale bez obaw – rozłożymy go na czynniki pierwsze!
Co to są Czasowniki Modalne?
Czasowniki modalne (Modalverben) to takie specjalne słówka. One nie działają same. Potrzebują do pomocy innego czasownika. Dopiero razem tworzą sensowne zdanie. One pokazują, jak bardzo coś jest możliwe, potrzebne, dozwolone lub konieczne.
Pomyśl o nich jak o przyprawach do potrawy. Sam makaron jest OK, ale z sosem i przyprawami smakuje o niebo lepiej. Podobnie jest z czasownikami modalnymi – dodają "smaczku" zdaniu. Dodają niuansu i wyrażają stosunek osoby mówiącej do czynności.
Najpopularniejsze czasowniki modalne w języku niemieckim to: dürfen (mieć pozwolenie), können (móc, umieć), müssen (musieć), sollen (powinien), wollen (chcieć) i mögen (lubić, chcieć – w trybie przypuszczającym).
Poznajmy je Bliżej
Dürfen – Mieć Pozwolenie
Dürfen oznacza "mieć pozwolenie" lub "być dozwolonym". Używamy go, gdy ktoś ma zgodę na zrobienie czegoś.
Przykład: Ich darf ins Kino gehen. (Mam pozwolenie iść do kina.) To znaczy, że rodzice lub opiekunowie wyrazili na to zgodę. Albo: Hier dürfen Sie nicht parken. (Tutaj nie wolno parkować.) To jasny zakaz, zgodny z przepisami.
Spróbujmy z innym przykładem. Powiedz, że twój przyjaciel pyta, czy może użyć twojego komputera. Odpowiadasz: Ja, du darfst meinen Computer benutzen. (Tak, możesz użyć mojego komputera.)
Können – Móc, Umieć
Können ma dwa znaczenia: "móc" (mieć możliwość) i "umieć" (posiadać umiejętność). Zależy od kontekstu, które znaczenie jest właściwe.
Przykład 1 (możliwość): Ich kann dir helfen. (Mogę ci pomóc.) Oferujesz swoją pomoc, masz taką możliwość. Przykład 2 (umiejętność): Ich kann gut Deutsch sprechen. (Umiem dobrze mówić po niemiecku.) Opisujesz swoją umiejętność językową.
Wyobraź sobie, że jesteś na koncercie. Mówisz do kolegi: Ich kann die Musik gut hören. (Mogę dobrze słyszeć muzykę.) Twoje uszy działają sprawnie i dociera do ciebie dźwięk.
Müssen – Musieć
Müssen wyraża konieczność lub obowiązek. Coś trzeba zrobić, nie ma wyjścia.
Przykład: Ich muss zur Schule gehen. (Muszę iść do szkoły.) To obowiązek każdego ucznia. Albo: Wir müssen unsere Hausaufgaben machen. (Musimy odrobić zadanie domowe.) To kolejna konieczność.
Powiedz, że masz wizytę u lekarza. Mówisz: Ich muss zum Arzt gehen. (Muszę iść do lekarza.) Być może źle się czujesz, więc to konieczne.
Sollen – Powinien
Sollen wyraża powinność, radę lub polecenie. Często oznacza, że ktoś inny oczekuje od nas konkretnego zachowania.
Przykład: Du sollst deine Eltern respektieren. (Powinieneś szanować swoich rodziców.) To ogólna zasada. Albo: Ich soll dem Chef eine E-Mail schreiben. (Powinienem napisać e-mail do szefa.) Szef mi to polecił.
Rodzice mówią do ciebie: Du sollst dein Zimmer aufräumen. (Powinieneś posprzątać swój pokój.) To jest sugestia z silnym naciskiem.
Wollen – Chcieć
Wollen oznacza "chcieć". Wyraża naszą wolę, zamiar lub pragnienie.
Przykład: Ich will ein Eis essen. (Chcę zjeść loda.) To twoje pragnienie. Albo: Wir wollen nach Italien fahren. (Chcemy pojechać do Włoch.) Planujecie wakacje.
Jesteś w sklepie i mówisz: Ich will dieses Buch kaufen. (Chcę kupić tę książkę.) Wybierasz konkretny tytuł, który cię interesuje.
Mögen – Lubić (w Trybie Przypuszczającym)
Mögen w formie möchte wyraża życzenie lub uprzejmą prośbę. To forma trybu przypuszczającego od "mögen".
Przykład: Ich möchte einen Kaffee. (Chciałbym kawę.) To uprzejma prośba w kawiarni. Albo: Wir möchten Ihnen helfen. (Chcielibyśmy Pani/Panu pomóc.) Oferujesz pomoc w uprzejmy sposób.
W restauracji mówisz do kelnera: Ich möchte die Suppe bestellen. (Chciałbym zamówić zupę.) Wyrażasz swoje życzenie w grzeczny sposób.
Budowa Zdania z Czasownikami Modalnymi
W zdaniu z czasownikiem modalnym mamy dwa czasowniki: czasownik modalny i bezokolicznik (Infinitiv) głównego czasownika. Czasownik modalny odmienia się przez osoby, a bezokolicznik stoi na końcu zdania.
Schemat: Osoba + Czasownik Modalny (odmieniony) + reszta zdania + Bezokolicznik
Przykład: Ich muss heute lernen. (Muszę się dzisiaj uczyć.) Ich – osoba, muss – czasownik modalny (odmieniony), heute – reszta zdania, lernen – bezokolicznik.
Ćwiczenia
Spróbujmy teraz poćwiczyć! Uzupełnij zdania odpowiednim czasownikiem modalnym:
- Ich _______ gut kochen. (umieć)
- Wir _______ morgen ins Kino gehen. (chcieć)
- Du _______ deine Hausaufgaben machen. (powinien)
- Er _______ hier nicht rauchen. (mieć pozwolenie – przeczenie)
- Ihr _______ leise sein. (musieć)
- Sie _______ mir helfen? (móc – pytanie uprzejme)
Odpowiedzi:
- kann
- wollen
- sollst
- darf
- müsst
- Können
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć czasowniki modalne. Pamiętaj, praktyka czyni mistrza! Im więcej będziesz ćwiczyć, tym łatwiej będzie Ci ich używać. Viel Erfolg!
