Witaj! Ruszamy z ćwiczeniami z geografii, a konkretnie z Planeta Nowa 2. Skupimy się na odpowiedziach i wyjaśnimy wszystko w sposób wizualny, żeby było prościej i przyjemniej.
Ruch Obrotowy Ziemi
Wyobraź sobie, że trzymasz piłkę do koszykówki. To Ziemia! Teraz zacznij ją obracać. To ruch obrotowy.
Ziemia obraca się wokół własnej osi. Jak tancerka piruet! Robi to w ciągu 24 godzin, czyli jednej doby.
Skutek? Dzień i noc! Jedna strona jest oświetlona przez Słońce, więc tam jest dzień. Po drugiej stronie jest noc, bo Słońca nie widać.
Popatrz na globus. Wyobraź sobie, że przykleiłeś do niego małą latarkę (Słońce). Oświetlasz tylko jedną część globusa naraz, prawda?
Linia Zmiany Daty
Wyobraź sobie, że podróżujesz dookoła świata. Lecisz ciągle na wschód. W końcu wrócisz do punktu, z którego wyruszyłeś.
Ale! Jeśli nie uwzględnisz zmiany daty, to okaże się, że przeżyłeś dodatkowy dzień! Dlatego istnieje linia zmiany daty.
To umowna linia na Oceanie Spokojnym. Jak przekroczysz ją, to musisz dodać lub odjąć jeden dzień.
Przekraczając ją z zachodu na wschód, cofasz datę o jeden dzień. Czyli wracasz do wczoraj! Z wschodu na zachód dodajesz dzień.
Pomyśl o tym jak o magicznej granicy czasowej! Przekraczasz ją i nagle jesteś wczoraj albo jutro.
Ruch Obiegowy Ziemi
Teraz wyobraź sobie, że Ziemia nie tylko się obraca, ale też krąży wokół Słońca. To ruch obiegowy.
Ziemia krąży wokół Słońca po elipsie. To taka trochę spłaszczona orbita.
Jeden obieg trwa 365 dni i 6 godzin. Dlatego co 4 lata mamy rok przestępny (dodatkowy dzień w lutym).
Skutek? Pory roku! Ziemia jest nachylona pod kątem 23,5 stopnia. To ważne!
Dzięki temu nachyleniu, w różnych miejscach na Ziemi Słońce świeci pod różnym kątem. To powoduje różnice temperatur i pory roku.
Wyobraź sobie, że masz latarkę (Słońce) i oświetlasz globus (Ziemię). Kiedy oświetlasz górną część (półkulę północną) bardziej bezpośrednio, tam jest lato. Na półkuli południowej jest wtedy zima.
Przesilenia i Równonoce
Mamy dwa przesilenia i dwie równonoce. To ważne punkty w roku.
Przesilenie letnie (około 21 czerwca): najdłuższy dzień w roku na półkuli północnej. Słońce jest najwyżej na niebie.
Przesilenie zimowe (około 22 grudnia): najkrótszy dzień w roku na półkuli północnej. Słońce jest najniżej na niebie.
Równonoc wiosenna (około 21 marca) i równonoc jesienna (około 23 września): dzień i noc trwają tyle samo (po 12 godzin). Słońce wschodzi dokładnie na wschodzie i zachodzi dokładnie na zachodzie.
Pomyśl o tym jak o tańcu Ziemi wokół Słońca! Ziemia przechyla się to w jedną, to w drugą stronę, a my doświadczamy zmieniających się pór roku.
Strefy Klimatyczne
Ziemia jest podzielona na strefy klimatyczne. To obszary o podobnych warunkach pogodowych.
Główne strefy to: strefa równikowa, strefy zwrotnikowe, strefy umiarkowane i strefy okołobiegunowe.
Wyobraź sobie, że malujesz Ziemię różnymi kolorami. Każdy kolor to inna strefa klimatyczna.
Strefa równikowa: Gorąco i wilgotno. Dużo deszczu. Jak w dżungli!
Strefy zwrotnikowe: Gorąco i sucho. Dużo pustyń! Wyobraź sobie Saharę.
Strefy umiarkowane: Ciepłe lata i chłodne zimy. Mamy tutaj cztery pory roku. Jak w Polsce!
Strefy okołobiegunowe: Bardzo zimno. Lód i śnieg przez cały rok. Jak na Antarktydzie!
Popatrz na mapę świata. Zobacz, jak te strefy są rozmieszczone. Czy wiesz, w jakiej strefie klimatycznej mieszkasz?
Rzeźba Terenu
Rzeźba terenu to nic innego jak to, jak wygląda powierzchnia Ziemi. Góry, doliny, niziny, wyżyny... wszystko to rzeźba terenu.
Wyobraź sobie, że masz pudełko z piaskiem. Możesz formować z niego góry, doliny, pagórki... To tak jak z rzeźbą terenu na Ziemi!
Góry: Wysokie wzniesienia. Im wyżej, tym zimniej. Wyobraź sobie Himalaje.
Niziny: Płaskie obszary. Często pokryte polami i łąkami. Jak Nizina Mazowiecka w Polsce.
Wyżyny: Obszary wzniesione, ale nie tak wysokie jak góry. Jak Wyżyna Krakowsko-Częstochowska.
Doliny: Obniżenia terenu, często wzdłuż rzek. Jak Dolina Krzemowa w Kalifornii.
Pomyśl o Ziemi jak o ogromnej rzeźbie, którą natura tworzyła przez miliony lat! Każdy element ma swoje miejsce i znaczenie.
To tylko krótki przegląd zagadnień z geografii. Pamiętaj, żeby zawsze patrzeć na mapy, rysunki i zdjęcia. To bardzo pomaga w zrozumieniu geografii!
