Hej studenci! Dziś zajmiemy się fascynującym tematem z literatury, a mianowicie porównaniem homeryckim. Brzmi groźnie? Bez obaw, rozłożymy to na czynniki pierwsze, żebyście zrozumieli, o co chodzi.
Co to jest porównanie?
Zacznijmy od podstaw. Porównanie to figura stylistyczna. Polega na zestawieniu dwóch różnych rzeczy. Robimy to na podstawie jakiejś wspólnej cechy. Używamy słów takich jak "jak", "niczym", "podobny do".
Na przykład, możemy powiedzieć: "Jesteś szybki jak gepard". Tutaj porównujemy czyjąś szybkość do szybkości geparda. Wspólną cechą jest szybkość. "Jego głos brzmiał niczym dzwon" - porównujemy brzmienie głosu do dźwięku dzwonu. Wspólna cecha to dźwięczność.
Porównania używamy na co dzień. Często nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Chcemy coś lepiej opisać. Uwydatnić jakąś cechę. Sprawić, by opis był bardziej obrazowy.
Kim był Homer?
Teraz czas na Homera. Był to starożytny grecki poeta. Przypisuje mu się autorstwo dwóch wielkich epopei: Iliady i Odysei. Są to jedne z najważniejszych dzieł w historii literatury. Opowiadają o wojnie trojańskiej i powrocie Odyseusza do domu.
Dzieła Homera są pełne barwnych opisów. Bogate są w szczegóły. Właśnie w tych epopejach znajdujemy specyficzny rodzaj porównań. Długie, rozbudowane, nazywane właśnie porównaniami homeryckimi.
Czym jest porównanie homeryckie?
Porównanie homeryckie, inaczej epickie, to rozbudowane porównanie. Charakteryzuje się dużą szczegółowością i długością. Może składać się z kilku, a nawet kilkunastu wersów. Wykracza poza zwykłe zestawienie dwóch rzeczy. Przedstawia całą scenę. Opowiada historię, która ma na celu lepiej zobrazować porównywany element.
To nie jest zwykłe "szybki jak gepard". To bardziej "szybki jak gepard, który goni gazelę przez sawannę, zrywając się do biegu z cienia drzew, gdzie czekał na swoją ofiarę, a słońce pali mu grzbiet, gdy on z niesamowitą gracją i siłą dogania uciekającą gazelę, zbliżając się do niej z każdym skokiem." Widzisz różnicę? Dużo więcej szczegółów!
Najważniejsze cechy porównania homeryckiego to: rozbudowanie, szczegółowość, obrazowość. Ma na celu wywołanie silnego wrażenia. Pozwolić czytelnikowi "zobaczyć" opisywaną scenę. Przenieść go w inny świat.
Struktura porównania homeryckiego
Porównanie homeryckie zwykle składa się z dwóch części. Pierwsza część opisuje element, który chcemy porównać. Na przykład, gniew Achillesa. Druga część przedstawia scenę z życia codziennego. Scenę z natury. Scenę, która ma nam pomóc zrozumieć i poczuć gniew Achillesa.
Obie części są połączone spójnikiem "jak" lub "niczym". Czasem ten spójnik może być pominięty. Ważne jest, aby relacja między nimi była jasna.
Przykład: "Achilles wpadł w gniew, niczym lew, który obudził się z długiego snu, głodny i rozjuszony, rycząc gromko i szukając ofiary, gotów rozerwać każdego, kto stanie mu na drodze." Tutaj gniew Achillesa jest porównywany do zachowania lwa.
Przykłady z Iliady i Odysei
Homer często używał porównań homeryckich do opisywania bitew. Opisywał bohaterów. Opisywał zjawiska przyrodnicze. Te porównania są integralną częścią jego stylu.
W Iliadzie znajdziemy porównanie ognia trawiącego las do gniewu Achillesa. W Odysei znajdziemy porównanie rozpaczy Odyseusza do szumu fal rozbijających się o skały.
Szukajcie w tekstach długich, rozbudowanych opisów. Szczegółowych. Wtedy z dużym prawdopodobieństwem traficie na porównanie homeryckie. Pamiętajcie o spójniku "jak" lub "niczym". Chociaż nie zawsze musi on występować.
Przykłady z życia codziennego
Chociaż porównania homeryckie kojarzą się z literaturą starożytną, możemy znaleźć ich odpowiedniki w życiu codziennym. Oczywiście, nie zawsze są tak rozbudowane i epickie jak u Homera. Ale zasada jest podobna.
Wyobraź sobie, że opisujesz komuś, jak bardzo jesteś zmęczony. Możesz powiedzieć: "Jestem zmęczony jak pies po całym dniu biegania za piłką, który wreszcie pada na posłanie, dysząc ciężko i nie mając siły na nic więcej". To już jest bliższe porównaniu homeryckiemu niż zwykłe "jestem zmęczony".
Albo opisujesz swój stres przed egzaminem: "Czułem się jak żeglarz na małej łódce, podczas szalejącego sztormu, otoczony wysokimi falami, które grożą zatopieniem, walczący o przetrwanie i modlący się o szybki koniec tej męki".
Widzisz, o co chodzi? Rozbudowujemy opis. Dodajemy szczegóły. Używamy obrazów. Chcemy, żeby odbiorca poczuł to, co my.
Dlaczego Homer używał porównań?
Homer używał porównań homeryckich z kilku powodów. Po pierwsze, ułatwiały one słuchaczom (bo Iliada i Odyseja były początkowo przekazywane ustnie) zrozumienie i wyobrażenie sobie opisywanych scen. Rozbudowane porównania angażowały wyobraźnię. Sprawiały, że opowieść stawała się bardziej żywa.
Po drugie, porównania homeryckie pełniły funkcję estetyczną. Upiększały tekst. Dodawały mu uroku. Świadczyły o kunszcie poetyckim Homera. Były elementem jego stylu.
Po trzecie, porównania homeryckie miały często charakter dydaktyczny. Zawierały w sobie mądrości życiowe. Przestrogi. Obserwacje dotyczące ludzkiej natury. Uczyły i bawiły jednocześnie.
Podsumowanie
Podsumowując, porównanie homeryckie to rozbudowane, szczegółowe porównanie. Charakterystyczne dla epopei Homera. Ma na celu lepsze zobrazowanie opisywanego elementu. Wywołanie silnego wrażenia. Używa obrazów z życia codziennego. Jest ważnym elementem stylu Homera. Pamiętajcie o tym, czytając Iliadę i Odyseję. Teraz będziecie wiedzieć, na co zwracać uwagę!
