Choroba Schönleina-Henocha, zwana także plamicą Schönleina-Henocha lub zapaleniem naczyń związanym z IgA, to choroba autoimmunologiczna. Dotyka małe naczynia krwionośne. Charakteryzuje się odkładaniem kompleksów immunologicznych zawierających immunoglobulinę A (IgA) w ścianach naczyń.
Choroba ta najczęściej występuje u dzieci. Dorośli również mogą na nią zachorować. Przyczyny choroby nie są do końca poznane. Zazwyczaj pojawia się po infekcji górnych dróg oddechowych.
Objawy Choroby Schönleina-Henocha
Objawy choroby mogą być różnorodne. Ich nasilenie bywa różne. Najczęstsze objawy to:
- Plamica: Jest to charakterystyczna wysypka. Składa się z małych, czerwonych lub fioletowych plamek. Najczęściej występuje na nogach i pośladkach.
- Bóle stawów: Szczególnie dotyczy to kolan i kostek. Stawy mogą być obrzęknięte i bolesne.
- Bóle brzucha: Są wynikiem zapalenia naczyń w przewodzie pokarmowym. Mogą być bardzo silne i prowadzić do nudności, wymiotów i krwawienia z przewodu pokarmowego.
- Zapalenie nerek: Może prowadzić do białkomoczu i krwiomoczu. W rzadkich przypadkach prowadzi do niewydolności nerek.
W rzadkich przypadkach mogą wystąpić inne objawy. Należą do nich obrzęk moszny u chłopców, bóle głowy i zmiany neurologiczne. Ważne jest, aby monitorować pacjenta pod kątem wszystkich możliwych objawów.
Diagnostyka
Rozpoznanie choroby opiera się na obrazie klinicznym. Dodatkowo wykonuje się badania laboratoryjne. Pomocne mogą być następujące badania:
- Morfologia krwi: Może wykazywać podwyższoną liczbę białych krwinek.
- Badanie moczu: Wykrywa obecność białka i krwi.
- Poziom IgA we krwi: Może być podwyższony.
- Biopsja skóry lub nerki: Potwierdza obecność złogów IgA w naczyniach.
Często wykonuje się także badanie kału na obecność krwi utajonej. Wyklucza to krwawienie z przewodu pokarmowego. W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie USG jamy brzusznej. Pozwala to na ocenę stanu nerek i innych narządów.
Leczenie Choroby Schönleina-Henocha
Czy Choroba Schönleina-Henocha jest uleczalna? Odpowiedź nie jest jednoznaczna. W większości przypadków choroba ustępuje samoistnie. Zwykle w ciągu kilku tygodni lub miesięcy. Leczenie ma na celu łagodzenie objawów. Zapobiega powikłaniom.
Stosuje się leczenie objawowe. Obejmuje ono:
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) łagodzą bóle stawów i brzucha. Należy stosować je ostrożnie, szczególnie u dzieci z problemami żołądkowymi.
- Kortykosteroidy: Stosuje się w ciężkich przypadkach. Szczególnie przy silnych bólach brzucha lub zapaleniu nerek.
- Leki immunosupresyjne: W rzadkich przypadkach stosuje się leki immunosupresyjne. Należą do nich azatiopryna lub cyklofosfamid. Używane są w ciężkich przypadkach zapalenia nerek.
Ważne jest monitorowanie funkcji nerek. Regularne badania moczu i krwi są niezbędne. W przypadku wystąpienia powikłań nerkowych konieczna jest konsultacja z nefrologiem. Czasami potrzebna jest hospitalizacja. Dotyczy to przypadków z silnymi bólami brzucha, krwawieniem z przewodu pokarmowego lub ciężkim zapaleniem nerek.
Powikłania Choroby
Najczęstszym powikłaniem jest zapalenie nerek. Może prowadzić do przewlekłej niewydolności nerek. Inne powikłania są rzadkie. Należą do nich niedrożność jelit, krwawienie do mózgu i zapalenie jąder.
Monitorowanie pacjenta po ustąpieniu objawów jest ważne. Należy regularnie kontrolować ciśnienie krwi i badanie moczu. Pomaga to we wczesnym wykryciu ewentualnych problemów z nerkami.
Rokowanie
Rokowanie w większości przypadków jest dobre. Choroba ustępuje samoistnie. U niewielkiego odsetka pacjentów mogą wystąpić nawroty. Szczególnie jeśli chodzi o zapalenie nerek. Dlatego ważna jest długotrwała obserwacja.
Podsumowując, Choroba Schönleina-Henocha jest schorzeniem autoimmunologicznym. Charakteryzuje się zapaleniem małych naczyń krwionośnych. W większości przypadków ustępuje samoistnie. Leczenie ma na celu łagodzenie objawów i zapobieganie powikłaniom. Monitorowanie funkcji nerek jest kluczowe. W przypadku wystąpienia problemów nerkowych konieczna jest konsultacja z lekarzem specjalistą.
