Hej! Przygotowujesz się do egzaminu z chemii, korzystając z Chemia Nowej Ery Podręcznik Online? Super! Chodź, pomożemy Ci to wszystko ogarnąć. Zrobimy przegląd najważniejszych zagadnień, żebyś na pewno wszystko zapamiętał.
Budowa atomu i układ okresowy
Pamiętasz podstawy budowy atomu? To klucz do sukcesu!
Składniki atomu
Protony mają ładunek dodatni. Neutrony są obojętne. Elektrony mają ładunek ujemny i krążą wokół jądra. Ważne, żeby pamiętać te trzy elementy!
Liczba atomowa i masowa
Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze. Określa, jaki to pierwiastek. Liczba masowa (A) to suma protonów i neutronów.
Izotopy
Izotopy to atomy tego samego pierwiastka, ale różnią się liczbą neutronów. Mają taką samą liczbę atomową, ale różną liczbę masową.
Konfiguracja elektronowa
Elektrony rozmieszczone są na powłokach elektronowych: K, L, M, N itd. Pamiętaj, że każda powłoka ma określoną pojemność. Na powłoce K mieszczą się maksymalnie 2 elektrony, na L – 8, na M – 18 itd. Konfiguracja elektronowa opisuje rozmieszczenie elektronów na powłokach.
Układ okresowy pierwiastków
Układ okresowy to uporządkowany zbiór pierwiastków. Pierwiastki w tej samej grupie mają podobne właściwości. Grupy to kolumny, a okresy to rzędy.
Pamiętaj o elektroujemności! Elektroujemność to zdolność atomu do przyciągania elektronów w wiązaniu chemicznym. Rośnie w układzie okresowym od lewej do prawej i z dołu do góry.
Wiązania chemiczne
Teraz przejdziemy do wiązań chemicznych. One łączą atomy w cząsteczki i związki.
Wiązanie jonowe
Wiązanie jonowe powstaje między metalem i niemetalem. Polega na przekazaniu elektronów. Powstają jony: kationy (dodatnie) i aniony (ujemne). Przykładem jest chlorek sodu (NaCl).
Wiązanie kowalencyjne
Wiązanie kowalencyjne powstaje między niemetalami. Polega na uwspólnianiu elektronów. Może być spolaryzowane (różnica elektroujemności) lub niespolaryzowane (taka sama elektroujemność).
Wiązanie metaliczne
Wiązanie metaliczne występuje w metalach. Atomy oddają elektrony, tworząc "chmurę elektronową". To tłumaczy dobre przewodnictwo elektryczne metali.
Reakcje chemiczne
Reakcje chemiczne to procesy, w których zmieniają się substancje.
Rodzaje reakcji
Synteza (łączenie) to łączenie substratów w produkt. Analiza (rozkład) to rozkład substratu na prostsze związki. Wymiana to zamiana atomów lub grup atomów między związkami.
Równania reakcji
Naucz się bilansować równania reakcji! Musisz dopasować współczynniki stechiometryczne, żeby liczba atomów każdego pierwiastka po obu stronach równania była taka sama.
Stechiometria
Stechiometria to obliczenia związane z ilościami substancji w reakcjach chemicznych. Wykorzystuje się mole i masy molowe.
Prawo zachowania masy
Pamiętaj o prawie zachowania masy! Masa substratów musi być równa masie produktów.
Roztwory
Roztwór to mieszanina jednorodna. Składa się z rozpuszczalnika i substancji rozpuszczonej.
Stężenie roztworu
Stężenie procentowe to masa substancji rozpuszczonej w 100 g roztworu. Stężenie molowe to liczba moli substancji rozpuszczonej w 1 dm3 roztworu.
Rozpuszczalność
Rozpuszczalność to maksymalna ilość substancji, która może się rozpuścić w danej ilości rozpuszczalnika w danej temperaturze.
Kwasy i zasady
Kwasy to substancje, które dysocjują w wodzie, tworząc jony wodorowe (H+). Zasady to substancje, które dysocjują w wodzie, tworząc jony wodorotlenkowe (OH-).
Skala pH
pH to miara kwasowości lub zasadowości roztworu. pH < 7 oznacza odczyn kwasowy, pH = 7 oznacza odczyn obojętny, a pH > 7 oznacza odczyn zasadowy.
Reakcja zobojętniania
Reakcja zobojętniania to reakcja kwasu z zasadą. Powstaje sól i woda.
Chemia organiczna – wprowadzenie
Chemia organiczna zajmuje się związkami węgla.
Węgiel
Węgiel tworzy łańcuchy i pierścienie. Ma cztery wiązania kowalencyjne.
Węglowodory
Węglowodory to związki zbudowane z węgla i wodoru. Dzielimy je na alkany (wiązania pojedyncze), alkeny (jedno wiązanie podwójne) i alkiny (jedno wiązanie potrójne).
Grupy funkcyjne
Grupy funkcyjne to atomy lub grupy atomów, które nadają związkom organicznym charakterystyczne właściwości. Przykłady: grupa hydroksylowa (-OH) w alkoholach, grupa karboksylowa (-COOH) w kwasach karboksylowych.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia z podręcznika Chemia Nowej Ery. Pamiętaj o regularnym powtarzaniu materiału i rozwiązywaniu zadań. Trzymam kciuki za Twój egzamin!
- Budowa atomu: protony, neutrony, elektrony, liczba atomowa, liczba masowa, izotopy, konfiguracja elektronowa.
- Układ okresowy: grupy, okresy, elektroujemność.
- Wiązania chemiczne: jonowe, kowalencyjne, metaliczne.
- Reakcje chemiczne: synteza, analiza, wymiana, równania reakcji, stechiometria, prawo zachowania masy.
- Roztwory: stężenie procentowe, stężenie molowe, rozpuszczalność.
- Kwasy i zasady: skala pH, reakcja zobojętniania.
- Chemia organiczna: węgiel, węglowodory, grupy funkcyjne.
Powodzenia!
