Chemia w klasie 7 to bardzo ważny etap. Omawiamy podstawowe pojęcia. Przygotowujemy się do dalszej nauki.
Mieszaniny Substancji
Zacznijmy od mieszanin. Mieszanina to połączenie dwóch lub więcej substancji. Te substancje nie reagują ze sobą chemicznie. Zachowują swoje indywidualne właściwości. Na przykład, sól z pieprzem to mieszanina. Piasek i woda to też mieszanina.
Mieszaniny dzielimy na jednorodne i różnorodne. Mieszanina jednorodna to taka, w której nie widzimy składników gołym okiem. Wygląda jak jedna substancja. Przykładem jest powietrze. Zawiera tlen, azot i inne gazy. Cukier rozpuszczony w wodzie to też mieszanina jednorodna.
Mieszanina różnorodna to taka, w której widzimy poszczególne składniki. Możemy je rozróżnić wzrokiem. Przykładem jest piasek z żwirem. Zupa warzywna też jest mieszaniną różnorodną. Widzimy marchewkę, ziemniaki i inne warzywa.
Metody Rozdzielania Mieszanin
Mieszaniny można rozdzielać. Wykorzystujemy różnice we właściwościach składników. Jest wiele metod rozdzielania. Każda z nich działa inaczej.
Sączenie to metoda oddzielania ciała stałego od cieczy. Używamy do tego sączka. Sączek zatrzymuje cząstki stałe. Przepuszcza ciecz. Przykładem jest oddzielanie piasku od wody. Albo fusów od kawy.
Odparowywanie to metoda oddzielania substancji rozpuszczonej od rozpuszczalnika. Ogrzewamy mieszaninę. Rozpuszczalnik paruje. Substancja rozpuszczona zostaje na dnie naczynia. Przykładem jest otrzymywanie soli z wody morskiej. Woda paruje, a sól zostaje.
Destylacja to metoda oddzielania cieczy o różnych temperaturach wrzenia. Ogrzewamy mieszaninę. Ciecz o niższej temperaturze wrzenia paruje. Następnie ochładzamy parę. Para skrapla się i zbieramy ją w innym naczyniu. Przykładem jest oddzielanie alkoholu od wody.
Krystalizacja to metoda otrzymywania kryształów z roztworu. Stopniowo odparowujemy rozpuszczalnik. Roztwór staje się nasycony. Substancja zaczyna się wytrącać w postaci kryształów. Przykładem jest otrzymywanie cukru z roztworu wodnego.
Rozdzielność magnetyczna to metoda oddzielania substancji magnetycznych od niemagnetycznych. Używamy magnesu. Magnes przyciąga substancje magnetyczne. Oddziela je od reszty. Przykładem jest oddzielanie opiłków żelaza od piasku.
Substancje Czyste
Oprócz mieszanin mamy substancje czyste. Substancja czysta to substancja o stałym składzie i właściwościach. Nie da się jej rozdzielić metodami fizycznymi. Przykładem jest woda destylowana. Albo czyste złoto.
Substancje czyste dzielimy na pierwiastki i związki chemiczne. Pierwiastek to substancja, której nie da się rozłożyć na prostsze substancje. Składa się z jednego rodzaju atomów. Przykładem jest tlen. Albo żelazo. Albo złoto.
Związek chemiczny to substancja, która składa się z dwóch lub więcej pierwiastków. Połączone są one wiązaniami chemicznymi. Można go rozłożyć na prostsze substancje metodami chemicznymi. Przykładem jest woda (H2O). Składa się z wodoru i tlenu. Albo sól kuchenna (NaCl). Składa się z sodu i chloru.
Właściwości Substancji
Każda substancja ma swoje właściwości. Możemy je dzielić na fizyczne i chemiczne. Właściwości fizyczne to te, które możemy zaobserwować lub zmierzyć. Nie zmieniają one składu chemicznego substancji. Np. barwa, zapach, gęstość, temperatura wrzenia. Również rozpuszczalność i stan skupienia to właściwości fizyczne.
Właściwości chemiczne to te, które ujawniają się podczas reakcji chemicznych. Opisują, jak substancja reaguje z innymi substancjami. Np. palność, kwasowość, zasadowość, reaktywność.
Znajomość właściwości substancji jest bardzo ważna. Pomaga nam identyfikować substancje. Umożliwia przewidywanie ich zachowania. Jest niezbędna w chemii i innych naukach. W życiu codziennym też się przydaje.
Rozumienie różnicy między mieszaninami a substancjami czystymi. Znajomość metod rozdzielania mieszanin. Zrozumienie właściwości substancji. To wszystko stanowi fundament wiedzy chemicznej. To bardzo ważny dział w klasie 7.
