Witajcie, młodzi biolodzy! Gotowi na sprawdzian z biologii? Super! Razem przejdziemy przez najważniejsze zagadnienia z klasy 5. Dasz radę!
Podstawowe cechy organizmów żywych
Życie to coś niesamowitego! Ale co tak naprawdę odróżnia organizmy żywe od rzeczy martwych?
Oddychanie
Każdy organizm żywy oddycha. Pobiera tlen (O2) i wydala dwutlenek węgla (CO2).
Odżywianie
Organizmy żywe potrzebują pożywienia. Dzięki niemu mają energię do życia i wzrostu.
Wydalanie
Po odżywianiu zostają produkty przemiany materii. Trzeba się ich pozbyć. To właśnie jest wydalanie!
Ruch
Ruch to kolejna cecha. Rośliny rosną w stronę światła, a zwierzęta biegają i pływają.
Rozmnażanie
Życie przekazywane jest dalej dzięki rozmnażaniu. Powstają nowe osobniki.
Wzrost i rozwój
Organizmy żywe rosną i rozwijają się. Mała roślinka staje się dużym drzewem, a szczeniak – psem.
Reagowanie na bodźce
Reagujemy na to, co się dzieje wokół nas. To reagowanie na bodźce. Na przykład, zamykamy oczy, gdy jest jasno.
Komórka – podstawowa jednostka życia
Wszystkie organizmy zbudowane są z komórek. To takie małe cegiełki życia!
Budowa komórki
Komórka ma kilka ważnych części.
Błona komórkowa
Błona komórkowa to bariera, która chroni komórkę i kontroluje, co do niej wchodzi i wychodzi.
Cytoplazma
Wewnątrz komórki znajduje się cytoplazma. To taki żel, w którym pływają różne organella.
Jądro komórkowe
Jądro komórkowe to centrum dowodzenia komórki. Zawiera DNA.
Królestwa organizmów
Organizmy żywe dzielimy na kilka królestw. Poznajmy je!
Bakterie
Bakterie to bardzo małe organizmy. Niektóre są pożyteczne, a inne mogą powodować choroby.
Protisty
Protisty to bardzo zróżnicowana grupa organizmów. Mogą być jednokomórkowe lub wielokomórkowe. Przykładem jest euglena.
Grzyby
Grzyby to organizmy, które nie potrafią same wytwarzać pokarmu. Rosną na przykład na drzewach albo w lesie.
Rośliny
Rośliny to producenci pokarmu. Dzięki fotosyntezie wytwarzają pokarm z dwutlenku węgla i wody.
Zwierzęta
Zwierzęta to organizmy, które muszą zdobywać pokarm. Dzielimy je na kręgowce i bezkręgowce.
Rośliny – życie w świecie zieleni
Rośliny są wszędzie! Dają nam tlen i pożywienie.
Budowa rośliny
Roślina ma różne części.
Korzeń
Korzeń utrzymuje roślinę w ziemi i pobiera wodę z solami mineralnymi.
Łodyga
Łodyga to rusztowanie rośliny. Przewodzi wodę i substancje odżywcze.
Liście
Liście to fabryki pokarmu. Zachodzi w nich fotosynteza.
Kwiaty
Kwiaty służą do rozmnażania. Z nich powstają owoce i nasiona.
Owoce i nasiona
Owoce chronią nasiona. Nasiona to przyszłe rośliny.
Fotosynteza
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wytwarzają pokarm. Potrzebują do tego światła, wody i dwutlenku węgla. Powstaje glukoza i tlen.
Zwierzęta – różnorodność form i zachowań
Zwierzęta to bardzo zróżnicowana grupa organizmów. Małe i duże, lądowe i wodne, drapieżne i roślinożerne!
Kręgowce
Kręgowce mają szkielet wewnętrzny z kręgosłupem. Należą do nich ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.
Bezkręgowce
Bezkręgowce nie mają kręgosłupa. To np. owady, pająki, ślimaki i dżdżownice.
Odżywianie się zwierząt
Zwierzęta mogą być roślinożerne, mięsożerne lub wszystkożerne.
Środowisko życia
Wszystkie organizmy żyją w jakimś środowisku. To miejsce, gdzie znajdują pożywienie, schronienie i partnerów do rozmnażania.
Czynniki środowiska
Na organizmy wpływają różne czynniki środowiska. Na przykład: temperatura, światło, woda i dostępność pożywienia.
Przystosowania
Organizmy przystosowują się do środowiska. Na przykład, kaktusy gromadzą wodę, a niedźwiedzie polarne mają grube futro.
Podsumowanie
Gratulacje! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia z biologii klasy 5.
- Organizmy żywe oddychają, odżywiają się, wydalają, ruszają się, rozmnażają, rosną i rozwijają się oraz reagują na bodźce.
- Komórka to podstawowa jednostka życia.
- Królestwa organizmów to bakterie, protisty, grzyby, rośliny i zwierzęta.
- Rośliny przeprowadzają fotosyntezę.
- Zwierzęta dzielimy na kręgowce i bezkręgowce.
- Organizmy żyją w środowisku i przystosowują się do niego.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Ciebie!
