Witajcie drodzy uczniowie klasy 5! Przygotujmy się razem do sprawdzianu z działu 2 z biologii. Obejmuje on bardzo ważne tematy związane z naszym otoczeniem.
Czym zajmiemy się w tym artykule?
Przyjrzymy się bliżej zagadnieniom związanym z budową i funkcjonowaniem roślin. Nauczymy się, jak rośliny pobierają wodę i składniki odżywcze. Zrozumiemy, jak przeprowadzają proces fotosyntezy. Omówimy również rozmnażanie się roślin.
Budowa roślin
Rośliny, które widzimy na co dzień, składają się z różnych części. Każda z tych części pełni określoną funkcję. Wyobraźmy sobie drzewo w parku. Ma korzenie, pień, gałęzie, liście i kwiaty.
Korzenie to podziemna część rośliny. Umocowują roślinę w glebie. Pobierają wodę i składniki mineralne z gleby. Pomyśl o nich jak o słomkach, przez które roślina "pije" wodę.
Łodyga (u drzewa – pień) to część, która utrzymuje liście i kwiaty. Transportuje wodę i składniki mineralne z korzeni do liści. Transportuje produkty fotosyntezy z liści do innych części rośliny. Działa jak autostrada w roślinie, łącząc wszystkie jej części.
Liście to miejsca, w których zachodzi fotosynteza. To proces, w którym roślina wytwarza pokarm. Liście zawierają chlorofil, zielony barwnik, który pochłania światło słoneczne. Wyobraź sobie liście jak małe fabryki pokarmu.
Kwiaty służą do rozmnażania. Zawierają organy płciowe roślin. Po zapyleniu kwiatu powstaje owoc, a w nim nasiona. Kwiaty są jak centra rozmnażania roślin.
Pobieranie wody i soli mineralnych
Rośliny potrzebują wody i soli mineralnych do życia. Pobierają je z gleby za pomocą korzeni. Woda jest niezbędna do fotosyntezy i transportu substancji. Sole mineralne są potrzebne do budowy różnych związków organicznych.
Korzenie mają specjalne włoski, które zwiększają powierzchnię wchłaniania. Te włoski korzeniowe działają jak malutkie anteny, które wychwytują wodę i sole mineralne. Woda z solami mineralnymi transportowana jest następnie przez łodygę do liści.
Fotosynteza
Fotosynteza to proces, w którym rośliny wytwarzają pokarm (cukry) z wody i dwutlenku węgla. Wykorzystują do tego energię słoneczną. Produktem ubocznym fotosyntezy jest tlen. Tlen jest nam niezbędny do oddychania.
Reakcja fotosyntezy zachodzi w liściach, w chloroplastach. Chloroplasty zawierają chlorofil. Chlorofil pochłania światło słoneczne. Można powiedzieć, że chlorofil to "magiczny" składnik, który umożliwia roślinom wytwarzanie pokarmu.
Podsumowując, roślina pobiera wodę z gleby przez korzenie. Pobiera dwutlenek węgla z powietrza przez aparaty szparkowe w liściach. Następnie, przy udziale energii słonecznej i chlorofilu, wytwarza cukry i tlen.
Oddychanie roślin
Rośliny, podobnie jak ludzie i zwierzęta, oddychają. Proces oddychania polega na pobieraniu tlenu i wydalaniu dwutlenku węgla. Podczas oddychania roślina zużywa cukry wytworzone w procesie fotosyntezy, aby uzyskać energię potrzebną do życia. Oddychanie zachodzi w każdej komórce rośliny.
Oddychanie roślin zachodzi przez całą dobę, w przeciwieństwie do fotosyntezy, która zachodzi tylko w dzień, gdy jest światło. Zarówno w dzień, jak i w nocy rośliny zużywają tlen. Dlatego tak ważne jest, aby dbać o rośliny, ponieważ dostarczają nam tlen, ale też go zużywają.
Rozmnażanie roślin
Rośliny rozmnażają się na różne sposoby. Możemy wyróżnić rozmnażanie płciowe i bezpłciowe.
Rozmnażanie płciowe zachodzi za pomocą kwiatów. W kwiatach znajdują się organy płciowe męskie (pręciki) i żeńskie (słupek). Zapylenie polega na przeniesieniu pyłku z pręcików na słupek. Następnie dochodzi do zapłodnienia i powstaje owoc z nasionami.
Zapylenie może zachodzić za pomocą wiatru, wody, owadów lub innych zwierząt. Rośliny wabią owady kolorem i zapachem kwiatów. Owady, przenosząc pyłek z jednego kwiatu na drugi, pomagają w rozmnażaniu roślin.
Rozmnażanie bezpłciowe zachodzi bez udziału kwiatów i nasion. Rośliny mogą rozmnażać się przez kłącza, bulwy, rozłogi lub sadzonki. Na przykład, truskawki rozmnażają się przez rozłogi. Ziemniaki rozmnażają się przez bulwy. Możemy ukorzenić sadzonkę z gałązki, aby uzyskać nową roślinę.
Rozmnażanie bezpłciowe pozwala na szybkie rozmnażanie roślin. Uzyskane rośliny są identyczne z rośliną macierzystą. Natomiast rozmnażanie płciowe prowadzi do powstania roślin o nowych cechach.
Przystosowania roślin do środowiska
Rośliny żyją w różnych środowiskach. W lesie, na łące, w wodzie, na pustyni. Każda roślina jest przystosowana do życia w swoim środowisku.
Rośliny rosnące na pustyni mają długie korzenie, które sięgają głęboko do wód gruntowych. Mają grube liście pokryte woskiem, które zmniejszają parowanie wody. Niektóre rośliny pustynne gromadzą wodę w łodygach.
Rośliny wodne mają liście pływające po powierzchni wody. Mają korzenie, które umocowują je w dnie zbiornika. Pobierają wodę i składniki mineralne z wody.
Rośliny rosnące w cieniu mają duże liście, które pochłaniają więcej światła. Rośliny rosnące w górach są niskie i odporne na silne wiatry.
Przystosowania roślin do środowiska pozwalają im przetrwać w różnych warunkach. Dzieki temu możemy podziwiać różnorodność roślin na całym świecie.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Wam zrozumieć zagadnienia z działu 2 z biologii. Pamiętajcie, żeby powtórzyć materiał z podręcznika i zeszytu. Powodzenia na sprawdzianie!
