Biologia Aparat Ruchu Klasa 7

Hej! Gotowi na powtórkę z biologii? Skupimy się na aparacie ruchu. To ważny temat dla klasy 7. Zaczynamy!

Szkielet – podpora Twojego ciała

Szkielet to rusztowanie. Daje nam kształt i chroni narządy wewnętrzne.

Funkcje szkieletu:

Szkielet pełni kilka ważnych funkcji.

• Podporowa: Utrzymuje ciało w pionie.
• Ochronna: Chroni mózg, serce i płuca.
• Ruchowa: Umożliwia ruch dzięki połączeniu z mięśniami.
• Kształtotwórcza: Nadaje kształt naszemu ciału.
• Hematopoetyczna: W szpiku kostnym powstają komórki krwi.

Budowa szkieletu:

Szkielet człowieka dzieli się na kilka części.

• Czaszka: Chroni mózg. Składa się z kości mózgoczaszki i trzewioczaszki.
• Kręgosłup: Podpora ciała, składa się z kręgów.
• Klatka piersiowa: Chroni serce i płuca. Tworzą ją żebra, mostek i kręgosłup piersiowy.
• Kończyny górne: Umożliwiają chwytanie i manipulowanie przedmiotami.
• Kończyny dolne: Umożliwiają chodzenie i bieganie.

Pamiętaj! Kości różnią się kształtem i wielkością. Każda ma swoją rolę.

Kości – budulec szkieletu

Kości są twarde i wytrzymałe. Zawierają związki mineralne, np. wapń.

Rodzaje kości:

Mamy różne rodzaje kości.

• Długie: np. kość udowa, piszczelowa.
• Krótkie: np. kości nadgarstka, stępu.
• Płaskie: np. kości czaszki, łopatka.
• Różnokształtne: np. kręgi.

Budowa kości długiej:

Kość długa ma charakterystyczną budowę.

• Trzon: Długa, cylindryczna część.
• Nasady: Zakończenia kości, pokryte chrząstką stawową.
• Okostna: Błona otaczająca kość, odpowiada za wzrost kości na grubość i odżywianie.
• Szpik kostny: Wypełnia wnętrze kości. Może być czerwony (tworzy komórki krwi) lub żółty (magazynuje tłuszcz).

Ważne! Okostna jest bardzo ważna dla regeneracji kości.

Połączenia kości

Kości łączą się ze sobą na różne sposoby.

Rodzaje połączeń kości:

Połączenia dzielimy na:

• Stawy: Ruchome połączenia, np. staw kolanowy, barkowy.
• Połączenia ścisłe: Nieruchome lub mało ruchome, np. szwy w czaszce.
• Połączenia chrząstkowe: np. krążki międzykręgowe.

Budowa stawu:

Staw to skomplikowana struktura.

• Powierzchnie stawowe: Pokryte chrząstką stawową.
• Torebka stawowa: Otacza staw, chroni go.
• Więzadła: Wzmacniają staw.
• Płyn stawowy (maź stawowa): Zmniejsza tarcie.

Pamiętaj! Chrząstka stawowa amortyzuje wstrząsy.

Mięśnie – siła napędowa

Mięśnie umożliwiają ruch. Dzielimy je na różne rodzaje.

Rodzaje mięśni:

• Mięśnie szkieletowe: Przyczepione do kości, umożliwiają ruchy dowolne. Są prążkowane.
• Mięsień sercowy: Buduje serce, kurczy się rytmicznie i niezależnie od naszej woli. Jest prążkowany.
• Mięśnie gładkie: Budują ściany narządów wewnętrznych, kurczą się powoli i niezależnie od naszej woli.

Budowa mięśnia szkieletowego:

Mięsień szkieletowy ma charakterystyczną budowę.

• Brzusiec mięśnia: Główna część mięśnia, zbudowana z włókien mięśniowych.
• Ścięgna: Przyczepiają mięsień do kości.

Ważne! Mięśnie działają parami – jeden się kurczy (agonist), drugi rozkurcza (antagonista).

Higiena aparatu ruchu

Dbanie o aparat ruchu jest bardzo ważne.

Zasady higieny:

• Prawidłowa postawa ciała: Unikaj garbienia się.
• Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia wzmacniają mięśnie i kości.
• Zdrowa dieta: Dostarcza wapń i witaminę D.
• Unikanie urazów: Stosuj ochraniacze podczas sportu.
• Odpowiednie obuwie: Zapewnia stabilność i amortyzację.

Pamiętaj! Aktywność fizyczna to podstawa zdrowego aparatu ruchu.

Choroby aparatu ruchu

Niestety, aparat ruchu może chorować.

Przykładowe choroby:

• Skolioza: Skrzywienie kręgosłupa.
• Osteoporoza: Utrata masy kostnej.
• Złamania: Przerwanie ciągłości kości.
• Zwichnięcia: Przemieszczenie kości w stawie.
• Stłuczenia: Uszkodzenie tkanek miękkich.

Ważne! W przypadku urazu, skonsultuj się z lekarzem.

Podsumowanie

Brawo! Przeszliśmy przez najważniejsze zagadnienia dotyczące aparatu ruchu.

• Szkielet to podpora i ochrona.
• Kości różnią się kształtem i budową.
• Stawy umożliwiają ruch.
• Mięśnie kurczą się i rozkurczają, powodując ruch.
• Higiena i profilaktyka są kluczowe dla zdrowia aparatu ruchu.

Teraz jesteś gotowy na sprawdzian! Powodzenia!