Badanie białka całkowitego we krwi jest powszechnie wykonywanym testem diagnostycznym. Dostarcza ogólnych informacji o ilości białek obecnych w osoczu krwi. To badanie może pomóc w wykryciu różnych schorzeń, od chorób wątroby i nerek po zaburzenia odżywiania i stany zapalne.
Co to jest Białko Całkowite?
Białko całkowite to suma wszystkich rodzajów białek znajdujących się w surowicy krwi. Surowica to płynna część krwi, która pozostaje po usunięciu komórek krwi i czynników krzepnięcia. W osoczu krwi znajdują się różne rodzaje białek, z których najważniejsze to albuminy i globuliny. Każdy z tych rodzajów białek pełni specyficzne funkcje w organizmie.
Albuminy są produkowane w wątrobie. Odpowiadają za utrzymanie ciśnienia onkotycznego krwi. Ciśnienie onkotyczne pomaga zatrzymać płyn w naczyniach krwionośnych. Albumina transportuje również różne substancje, takie jak hormony, witaminy i leki. Niski poziom albumin może wskazywać na chorobę wątroby, nerek lub niedożywienie.
Globuliny to grupa różnych białek. Wytwarzane są przez układ odpornościowy i wątrobę. Obejmują one immunoglobuliny (przeciwciała), białka transportujące i białka ostrej fazy. Immunoglobuliny pomagają zwalczać infekcje. Białka transportujące przenoszą metale i hormony. Białka ostrej fazy są produkowane w odpowiedzi na stany zapalne. Zaburzenia w poziomach poszczególnych globulin mogą wskazywać na infekcje, choroby autoimmunologiczne lub nowotwory.
Przygotowanie do Badania
Przygotowanie do badania białka całkowitego we krwi jest zazwyczaj proste. Lekarz poinformuje pacjenta, czy należy być na czczo. W większości przypadków nie jest wymagane specjalne przygotowanie. Ważne jest, aby poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach diety i ziołach. Niektóre substancje mogą wpływać na wyniki badania.
Samo pobranie krwi jest szybkie i rutynowe. Pielęgniarka lub laborantka pobierze próbkę krwi z żyły w ramieniu. Miejsce wkłucia zostanie zdezynfekowane, a następnie zostanie założona opaska uciskowa. Po pobraniu krwi na miejsce wkłucia zostanie założony opatrunek.
Interpretacja Wyników
Normy białka całkowitego we krwi mogą się nieznacznie różnić w zależności od laboratorium. Zazwyczaj zakres referencyjny wynosi od 6,0 do 8,3 g/dL (gramów na decylitr). Ważne jest, aby interpretować wyniki badania w kontekście ogólnego stanu zdrowia pacjenta i innych badań laboratoryjnych.
Wysoki Poziom Białka Całkowitego
Zbyt wysoki poziom białka całkowitego we krwi, znany jako hiperproteinemia, może wskazywać na różne stany. Odwodnienie jest częstą przyczyną podwyższonego poziomu białka. W rzadkich przypadkach może być związany z obecnością nieprawidłowych białek, takich jak białka monoklonalne. Te białka są wytwarzane w nadmiernych ilościach w szpiku kostnym. Może to sugerować szpiczaka mnogiego lub inne choroby limfoproliferacyjne.
Infekcje przewlekłe, takie jak gruźlica, oraz niektóre choroby autoimmunologiczne mogą również prowadzić do podwyższonego poziomu białka całkowitego. Choroby autoimmunologiczne powodują, że układ odpornościowy atakuje własne tkanki organizmu. W takiej sytuacji, poziom globulin, zwłaszcza immunoglobulin, może być podwyższony.
Niski Poziom Białka Całkowitego
Zbyt niski poziom białka całkowitego we krwi, znany jako hipoproteinemia, może być spowodowany różnymi czynnikami. Choroby wątroby, takie jak marskość, mogą upośledzać produkcję albumin. Choroby nerek, takie jak zespół nerczycowy, mogą prowadzić do utraty białka w moczu. Niedożywienie, szczególnie niedobór białka w diecie, również może prowadzić do obniżenia poziomu białka całkowitego.
Inne potencjalne przyczyny to: stany zapalne, choroby przewodu pokarmowego z upośledzonym wchłanianiem (np. choroba Leśniowskiego-Crohna), ciężkie oparzenia i niektóre leki. Niski poziom białka całkowitego może prowadzić do obrzęków, osłabienia odporności i innych problemów zdrowotnych. Diagnoza przyczyny hipoproteinemii wymaga dalszych badań i oceny klinicznej.
Znaczenie Kliniczne
Badanie białka całkowitego we krwi jest cennym narzędziem diagnostycznym. Umożliwia lekarzowi ocenę ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Pomaga w diagnozowaniu i monitorowaniu różnych schorzeń. Wyniki tego badania należy zawsze interpretować w kontekście innych badań laboratoryjnych i stanu klinicznego pacjenta.
W przypadku nieprawidłowych wyników lekarz może zlecić dodatkowe badania. Może to obejmować: elektroforezę białek, pomiar albumin i globulin, badania czynności wątroby i nerek. Elektroforeza białek pozwala na oddzielenie różnych frakcji białek w surowicy krwi i ocenę ich proporcji. Te dodatkowe badania pomagają ustalić przyczynę nieprawidłowości i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Regularne badania białka całkowitego we krwi są szczególnie ważne dla osób z chorobami przewlekłymi, takimi jak choroby wątroby, nerek czy cukrzyca. Monitorowanie poziomu białka pomaga w ocenie skuteczności leczenia i wczesnym wykrywaniu ewentualnych powikłań. Badanie to jest również przydatne w ocenie stanu odżywienia pacjentów hospitalizowanych lub osób z zaburzeniami odżywiania.
