Atomy I Czasteczki Chemia Klasa 7

Hej! Przygotowujesz się do sprawdzianu z atomów i cząsteczek? Super! Pomożemy Ci to ogarnąć. Dasz radę!

Co to jest materia?

Materia to wszystko, co nas otacza. Zajmuje przestrzeń i ma masę.

Powietrze, woda, Ty i Twój pies. Wszystko to materia!

Atomy – podstawowe elementy

Atomy to najmniejsze, niepodzielne (w sensie chemicznym) cząstki pierwiastków.

Wyobraź sobie, że masz złoty pierścionek. Jeśli mógłbyś go rozdzielić na najmniejsze części, otrzymałbyś atomy złota.

Budowa atomu

Atom składa się z:

• Protonów - mają ładunek dodatni (+). Znajdują się w jądrze atomowym.
• Neutronów - są obojętne elektrycznie (nie mają ładunku). Też znajdują się w jądrze.
• Elektronów - mają ładunek ujemny (-). Krążą wokół jądra na tzw. powłokach elektronowych.

Jądro atomowe to "centrum" atomu. Tam siedzą protony i neutrony.

Elektrony są jak pszczoły krążące wokół ula (jądra).

Pierwiastki chemiczne

Pierwiastek chemiczny to zbiór atomów o tej samej liczbie protonów w jądrze. Każdy pierwiastek ma swoją nazwę i symbol.

Na przykład: wodór (H), tlen (O), węgiel (C).

Znasz układ okresowy pierwiastków? To taka "ściąga" z wszystkimi pierwiastkami.

Liczba atomowa i masowa

Liczba atomowa (Z) to liczba protonów w jądrze atomu. Charakterystyczna dla każdego pierwiastka. Znajdziesz ją w układzie okresowym.

Liczba masowa (A) to suma liczby protonów i neutronów w jądrze atomu.

Przykład: Atom węgla ma 6 protonów i 6 neutronów. Zatem jego liczba atomowa Z = 6, a liczba masowa A = 12.

Cząsteczki – połączenia atomów

Cząsteczka to połączenie dwóch lub więcej atomów. Mogą to być atomy tego samego pierwiastka (np. O₂) lub różnych pierwiastków (np. H₂O).

Przykład: Tlen (O₂) to cząsteczka składająca się z dwóch atomów tlenu.

Woda (H₂O) to cząsteczka składająca się z dwóch atomów wodoru i jednego atomu tlenu.

Związki chemiczne

Związek chemiczny to substancja składająca się z cząsteczek zawierających atomy różnych pierwiastków połączonych wiązaniami chemicznymi.

Przykład: Woda (H₂O), sól kuchenna (NaCl), cukier (C₁₂H₂₂O₁₁).

Związki chemiczne mają określony skład i właściwości.

Mieszaniny

Mieszanina to połączenie dwóch lub więcej substancji, które nie są ze sobą połączone chemicznie.

Przykład: Powietrze (mieszanina azotu, tlenu i innych gazów), herbata (mieszanina wody, herbaty i cukru).

Można rozdzielić składniki mieszaniny metodami fizycznymi (np. przesiewanie, odparowywanie).

Rodzaje mieszanin

Mieszaniny dzielimy na:

• Jednorodne - składniki są niewidoczne gołym okiem (np. roztwór cukru w wodzie).
• Niejednorodne - składniki są widoczne gołym okiem (np. piasek z wodą).

W mieszaninie jednorodnej nie widzisz "ziarenek" poszczególnych składników. Wszystko wygląda jak jedna substancja.

Podsumowanie

Pamiętaj, że:

• Materia to wszystko, co nas otacza.
• Atomy to najmniejsze cząstki pierwiastków.
• Atom składa się z protonów, neutronów i elektronów.
• Pierwiastek chemiczny to zbiór atomów o tej samej liczbie protonów.
• Cząsteczka to połączenie atomów.
• Związek chemiczny to substancja składająca się z cząsteczek różnych pierwiastków.
• Mieszanina to połączenie substancji, które nie są ze sobą połączone chemicznie.

Powodzenia na sprawdzianie! Jesteś dobrze przygotowany/a!