Hej! Gotowi na sprawdzian z Atmosfery i Hydrosfery? Super! Razem to ogarniemy! Przygotowałem dla Was małą ściągę, żeby wszystko powtórzyć. Bez stresu, damy radę!
Atmosfera – Powtórka
Atmosfera to po prostu powłoka gazowa otaczająca Ziemię. Chroni nas przed promieniowaniem i utrzymuje odpowiednią temperaturę.
Skład Atmosfery
Pamiętajcie o głównych składnikach! Azot (ok. 78%), tlen (ok. 21%), argon (ok. 0,9%) i dwutlenek węgla (bardzo ważny, choć w małej ilości). Nie zapominajcie o parze wodnej!
Warstwy Atmosfery
Atmosfera podzielona jest na warstwy. Kluczowe to: Troposfera, Stratosfera, Mezosfera, Termosfera i Egzosfera.
Troposfera – tu żyjemy i tu dzieją się wszystkie zjawiska pogodowe. Im wyżej, tym zimniej.
Stratosfera – znajduje się tu warstwa ozonowa, która chroni nas przed promieniowaniem UV.
Mezosfera – chroni nas przed meteoroidami, które spalają się w tej warstwie.
Termosfera – bardzo gorąca, tu występują zorze polarne.
Egzosfera – najbardziej zewnętrzna warstwa, przechodzi w przestrzeń kosmiczną.
Czynniki Klimatyczne
Klimat kształtuje wiele czynników. Najważniejsze to: szerokość geograficzna, wysokość nad poziomem morza, odległość od mórz i oceanów, prądy morskie, ukształtowanie terenu i pokrycie terenu.
Szerokość geograficzna – im bliżej równika, tym cieplej.
Wysokość nad poziomem morza – im wyżej, tym zimniej.
Odległość od mórz i oceanów – wpływa na wilgotność i temperaturę powietrza.
Prądy morskie – mogą ocieplać lub ochładzać klimat danego obszaru. Np. Prąd Zatokowy ociepla Europę.
Masy Powietrza
Masy powietrza to duże obszary powietrza o podobnych właściwościach (temperatura i wilgotność). Rozróżniamy m.in. masy powietrza arktycznego, polarnego morskiego, polarnego kontynentalnego i zwrotnikowego.
Hydrosfera – Powtórka
Hydrosfera to wszystkie wody na Ziemi: oceany, morza, rzeki, jeziora, lodowce, wody gruntowe i para wodna w atmosferze.
Obieg Wody w Przyrodzie
Woda cały czas krąży w przyrodzie. Mamy parowanie, kondensację, opady i spływ. To bardzo ważne!
Wody Oceaniczne
Oceany zajmują większą część powierzchni Ziemi. To ogromne zbiorniki wody słonej. Wyróżniamy Ocean Spokojny (Pacyfik), Ocean Atlantycki, Ocean Indyjski, Ocean Arktyczny i Ocean Południowy (Antarktyczny).
Zasolenie – ilość soli rozpuszczonej w wodzie. Średnie zasolenie oceanów to ok. 35‰ (promili).
Ruchy wody oceanicznej – fale, prądy morskie i pływy.
Prądy morskie – przemieszczające się masy wody o różnej temperaturze i zasoleniu. Mogą być ciepłe lub zimne.
Wody Lądowe
Rzeki – płynące wody powierzchniowe. Mają swoje źródła i ujścia.
Jeziora – zagłębienia terenu wypełnione wodą. Mogą być słodkie lub słone.
Lodowce – masa lodu powstała z przekształcenia śniegu. Ważny element krajobrazu górskiego i polarnego.
Wody gruntowe – wody znajdujące się pod powierzchnią ziemi. Źródło wody pitnej.
Znaczenie Wody
Woda jest niezbędna do życia! Wykorzystywana jest w rolnictwie, przemyśle, gospodarstwach domowych. Pamiętajmy o jej oszczędzaniu!
Zanieczyszczenie Wód
Niestety, wody są zanieczyszczane przez ścieki przemysłowe, rolnicze i komunalne. To poważny problem, który musimy rozwiązać.
Zjawiska Pogodowe
Warto znać kilka podstawowych zjawisk pogodowych:
Ciśnienie atmosferyczne – siła, z jaką powietrze naciska na powierzchnię Ziemi.
Wiatr – ruch powietrza z obszaru wyższego ciśnienia do obszaru niższego ciśnienia.
Opady atmosferyczne – deszcz, śnieg, grad.
Temperatura powietrza – stopień nagrzania powietrza.
Wilgotność powietrza – zawartość pary wodnej w powietrzu.
Podsumowanie
Sprawdzian z Atmosfery i Hydrosfery to przede wszystkim zrozumienie podstawowych pojęć. Pamiętajcie o składzie atmosfery, warstwach atmosfery, czynnikach klimatycznych, obiegu wody w przyrodzie, wodach oceanicznych i lądowych oraz zjawiskach pogodowych.
Powodzenia na sprawdzianie! Wierzę w Was!
