Witaj! Przygotowujesz się do egzaminu z prawa rodzinnego? Super! Zrozumienie Art. 45 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego jest kluczowe. Przejdźmy przez to razem, krok po kroku. Będzie dobrze!
Czym jest Art. 45 KRO?
Art. 45 KRO dotyczy podziału majątku wspólnego małżonków po ustaniu wspólności majątkowej. Pamiętaj, to ważny artykuł!
Mówi on, co się dzieje z majątkiem, który małżonkowie zgromadzili podczas trwania małżeństwa, gdy decydują się na rozwód lub separację, albo gdy wspólność majątkowa ustała z innego powodu (np. orzeczenie separacji przez sąd).
Kiedy stosujemy Art. 45 KRO?
Art. 45 KRO stosujemy, gdy ustaje wspólność majątkowa między małżonkami. Najczęściej dzieje się to w wyniku:
- Rozwodu.
- Separacji.
- Ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd (np. z powodu ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków).
- Umowy małżonków (intercyza) – o ile umowa ta nie reguluje kwestii podziału majątku.
Pamiętaj! Zanim dojdziemy do Art. 45 KRO, musimy ustalić, co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co w skład majątków osobistych małżonków. To podstawa!
Składniki Majątku Wspólnego i Osobistego
Zanim przejdziemy do podziału, ustalmy, co w ogóle podlega podziałowi. To, co małżonkowie zgromadzili *wspólnie* podczas trwania wspólności majątkowej, nazywamy *majątkiem wspólnym*.
Majątek Wspólny:
Do majątku wspólnego wchodzą m.in.:
- Pobierane wynagrodzenie za pracę.
- Dochody z majątku osobistego (np. czynsz z wynajmu mieszkania, które małżonek otrzymał w spadku).
- Środki zgromadzone na rachunku emerytalnym każdego z małżonków.
- Nabyte prawa majątkowe (np. prawa autorskie).
- Przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej (np. samochód, mieszkanie, meble).
Majątek Osobisty:
Majątek osobisty to to, co należy *wyłącznie* do jednego z małżonków. Np.:
- Przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej (czyli to, co małżonek miał zanim zawarł związek małżeński).
- Przedmioty nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę (chyba że darczyńca postanowił inaczej).
- Prawa niezbywalne (np. prawo do alimentów).
- Przedmioty służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków (np. ubrania).
- Odznaczenia i nagrody otrzymane przez jednego z małżonków.
Określenie, co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co w skład majątku osobistego, jest fundamentalne. Inaczej nie da się prawidłowo podzielić majątku!
Jak Dokonuje Się Podziału Majątku Wspólnego?
Art. 45 KRO określa zasady rozliczeń między małżonkami po ustaniu wspólności majątkowej. Generalnie, udziały małżonków w majątku wspólnym są *równe*. Ale uwaga, są wyjątki!
Równe Udziały?
Co do zasady, tak. Oznacza to, że każdy z małżonków ma prawo do połowy wartości majątku wspólnego. Ale… to tylko punkt wyjścia.
Wyjątki od Zasady Równych Udziałów:
Sąd może ustalić nierówne udziały w majątku wspólnym. Kiedy?
- Gdy jeden z małżonków w sposób zawiniony i rażący nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego.
Zwróć uwagę na dwa słowa: *zawiniony* i *rażący*. To bardzo ważne!
Zawinione nieprzyczynianie się oznacza, że małżonek mógł, ale nie chciał pracować, oszczędzać, dbać o majątek. To musi być jego wina!
Rażące nieprzyczynianie się oznacza, że zaniedbania były poważne i długotrwałe. Nie wystarczy drobne lenistwo. To musi być coś znaczącego!
Przykład: Jeden z małżonków trwonił majątek na hazard, nie pracował, pomimo że był zdrowy i miał możliwości, a drugi małżonek samotnie utrzymywał rodzinę i dbał o dom. W takim przypadku sąd może ustalić nierówne udziały.
Rozliczenia Nakładów i Wydatków:
Przy podziale majątku wspólnego, sąd rozlicza również nakłady i wydatki, które zostały poniesione z majątku osobistego na majątek wspólny, albo odwrotnie. Co to oznacza?
Jeśli jeden z małżonków przeznaczył swoje prywatne pieniądze (z majątku osobistego) na remont mieszkania, które wchodzi w skład majątku wspólnego, to przy podziale majątku należy mu się zwrot tych pieniędzy. Analogicznie, jeśli z majątku wspólnego sfinansowano np. remont domu stanowiącego majątek osobisty jednego z małżonków, to wartość tej inwestycji powinna zostać uwzględniona przy podziale majątku.
Pamiętaj! Trzeba udowodnić, że takie nakłady i wydatki miały miejsce. Najlepiej mieć na to dowody (np. faktury, rachunki, zeznania świadków).
Jak Wygląda Postępowanie Sądowe o Podział Majątku?
Postępowanie o podział majątku toczy się przed sądem. Można je wszcząć po prawomocnym orzeczeniu rozwodu lub separacji, albo po ustaniu wspólności majątkowej z innego powodu.
W postępowaniu sąd ustala, co wchodzi w skład majątku wspólnego, jaka jest wartość poszczególnych składników majątku, a następnie dokonuje podziału. Sposobów podziału jest kilka:
- Podział fizyczny (np. podział mieszkania na dwa mniejsze).
- Przyznanie składnika majątku jednemu z małżonków z obowiązkiem spłaty drugiego.
- Sprzedaż majątku i podział uzyskanych środków.
Wybór sposobu podziału zależy od wielu czynników, m.in. od charakteru majątku, możliwości finansowych małżonków i ich zgodnej woli (jeśli taka istnieje).
Podsumowanie Art. 45 KRO:
Podsumujmy najważniejsze punkty Art. 45 KRO:
- Dotyczy podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej.
- W pierwszej kolejności ustalamy, co wchodzi w skład majątku wspólnego, a co w skład majątków osobistych.
- Udziały małżonków w majątku wspólnym są równe, chyba że sąd ustali inaczej.
- Sąd może ustalić nierówne udziały, jeśli jeden z małżonków w sposób zawiniony i rażący nie przyczyniał się do powstania majątku wspólnego.
- Przy podziale majątku rozlicza się nakłady i wydatki poniesione z majątku osobistego na majątek wspólny i odwrotnie.
Pamiętaj! Prawo rodzinne bywa skomplikowane, ale z odpowiednim przygotowaniem dasz radę! Powodzenia na egzaminie!
