Wyobraź sobie kuchnię. Gotujesz coś na oleju. Co się dzieje, gdy olej jest zbyt gorący?
Pojawia się gryzący zapach, prawda? To może być akroleina.
Czym jest akroleina?
Akroleina (akrylaldehyd) to aldehyd. To prosta cząsteczka organiczna.
Aldehyd? Myśl o tym jak o rodzinie związków chemicznych. Akroleina jest jednym z jej członków.
Ma wzór chemiczny C3H4O. To krótko mówiąc: trzy atomy węgla, cztery atomy wodoru i jeden atom tlenu.
Powstawanie akroleiny
Akroleina powstaje, gdy tłuszcze są podgrzewane do wysokich temperatur.
Szczególnie, gdy tłuszcze zawierają glicerol.
Glicerol jest podstawowym składnikiem trójglicerydów. Trójglicerydy to główne składniki olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych.
Gdy glicerol jest podgrzewany, traci wodę (dehydratacja). To prowadzi do powstania akroleiny.
Pomyśl o tym jak o procesie gotowania. Gdy woda odparowuje, powstają nowe substancje.
To podobnie jak pieczenie ciasta. Ciepło zmienia składniki.
Gdzie możemy ją znaleźć?
Przede wszystkim w kuchni podczas gotowania.
Smażenie na głębokim tłuszczu to szczególnie intensywne źródło akroleiny.
Również palenie tytoniu generuje akroleinę.
Pożary są kolejnym przykładem. Spalanie materiałów organicznych wytwarza różne związki, w tym akroleinę.
W przemyśle, akroleina jest używana do produkcji innych chemikaliów. Na przykład, do produkcji kwasu akrylowego.
Dlaczego powinniśmy się nią martwić?
Akroleina jest szkodliwa dla zdrowia.
Działa drażniąco na oczy, skórę i drogi oddechowe.
Wdychanie jej może powodować kaszel, duszność i ból gardła.
Długotrwałe narażenie na akroleinę może prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych. Na przykład, do uszkodzenia płuc.
Badania na zwierzętach sugerują, że akroleina może mieć działanie rakotwórcze.
Jak się chronić?
Przede wszystkim, unikaj przegrzewania olejów.
Używaj olejów o wysokiej temperaturze dymienia. To znaczy, olejów, które nie rozkładają się łatwo pod wpływem wysokiej temperatury.
Na przykład, olej rzepakowy rafinowany, olej słonecznikowy rafinowany lub olej kokosowy.
Oliwa z oliwek extra virgin ma niższą temperaturę dymienia. Nie jest idealna do smażenia na głębokim tłuszczu.
W kuchni używaj wyciągu (okapu). Zapewni to wentylację i usunie szkodliwe opary.
Jeśli palisz, rozważ rzucenie palenia. To najlepszy sposób na uniknięcie narażenia na akroleinę i inne szkodliwe substancje.
Podczas pożaru, staraj się unikać wdychania dymu. Zasłoń usta i nos mokrym materiałem.
Podsumowanie
Akroleina to aldehyd powstający podczas przegrzewania tłuszczów.
Znajduje się w dymie papierosowym i dymie pożarowym.
Działa drażniąco i może być szkodliwa dla zdrowia.
Można się przed nią chronić, unikając przegrzewania olejów i zapewniając dobrą wentylację w kuchni.
Pamiętaj, ostrożność w kuchni to podstawa! Zadbaj o swoje zdrowie.
