Hej przyszły Ratowniku Medyczny! Ruszamy z lekcjami o samodzielnym podawaniu leków.
Leki, które możesz podać sam!
Pamiętaj, działasz zgodnie z procedurami i uprawnieniami.
1. Tlen (O2)
To podstawa! Wyobraź sobie tlen jako paliwo dla komórek.
Brakuje paliwa, komórki umierają. Podajesz go przez maskę lub wąsy.
Wskazania: Niedotlenienie, duszność, urazy.
Dawkowanie: Zależne od stanu pacjenta i metody podawania. Od kilku litrów przez wąsy do kilkunastu przez maskę.
2. Glukoza (Glukoza 40%)
Glukoza to cukier. Potrzebny jest mózgowi do pracy, jak benzyna dla samochodu.
Za mało cukru = problem! Objawy: splątanie, senność, utrata przytomności.
Wskazania: Hipoglikemia (niski poziom cukru we krwi).
Dawkowanie: Zwykle 20-40 ml dożylnie. Sprawdzaj poziom cukru przed i po podaniu!
Pamiętaj o zagrożeniu hiperglikemią - zbyt duża dawka glukozy.
3. Adrenalina (Adrenalina)
Adrenalina to "zastrzyk mocy"! Podnosi ciśnienie, przyspiesza serce, rozszerza oskrzela.
Wyobraź sobie, że pacjent ma nagły alarm pożarowy w organizmie, a adrenalina gasi ogień.
Wskazania: Wstrząs anafilaktyczny (reakcja alergiczna), ciężka astma, nagłe zatrzymanie krążenia (NZK).
Dawkowanie: Wstrząs anafilaktyczny: domięśniowo lub podskórnie. NZK: dożylnie lub doszpikowo.
Uważaj na skutki uboczne: kołatanie serca, niepokój.
4. Diazepam (Relanium)
Diazepam uspokaja! Wyobraź sobie pacjenta jak rozszalałego konia, a diazepam to delikatne wodze, które go uspokajają.
Wskazania: Drgawki, stany lękowe, pobudzenie psychoruchowe.
Dawkowanie: Doodbytniczo lub dożylnie. Zależy od wagi pacjenta i nasilenia objawów.
Monitoruj oddech! Diazepam może go spłycić.
5. Morfina (Morphini sulfas)
Morfina to silny lek przeciwbólowy. Działa jak wyłącznik bólu w mózgu.
Wskazania: Silny ból (np. urazowy, zawał serca).
Dawkowanie: Dożylnie, małymi dawkami, co kilka minut, aż do uzyskania efektu.
Bardzo uważaj na oddech! Morfina silnie go spłyca. Konieczny monitoring.
6. Furosemid (Furosemidum)
Furosemid to diuretyk, czyli lek moczopędny. Pomaga usunąć nadmiar płynów z organizmu.
Wyobraź sobie, że pacjent jest jak przepełniony basen, a furosemid to zawór, który upuszcza wodę.
Wskazania: Obrzęk płuc, niewydolność serca.
Dawkowanie: Dożylnie. Obserwuj ciśnienie krwi i elektrolity.
7. Metoklopramid (Metoclopramidum)
Metoklopramid to lek przeciwwymiotny. Blokuje sygnały wywołujące wymioty w mózgu.
Wskazania: Nudności, wymioty.
Dawkowanie: Dożylnie lub domięśniowo.
8. Flumazenil (Anexate)
Flumazenil to antidotum na benzodiazepiny (np. diazepam). Odwraca ich działanie.
Wyobraź sobie, że pacjent zasnął za mocno po diazepamie, a flumazenil go budzi.
Wskazania: Przedawkowanie benzodiazepin.
Dawkowanie: Dożylnie, małymi dawkami.
Uważaj na nawrót sedacji!
9. Nalokson (Naloxone)
Nalokson to antidotum na opioidy (np. morfina). Odwraca ich działanie.
Wyobraź sobie, że pacjent przestał oddychać po morfinie, a nalokson przywraca oddech.
Wskazania: Przedawkowanie opioidów.
Dawkowanie: Domyślnoiowo lub dożylnie. Obserwuj oddech!
10. Atropina (Atropinum sulfuricum)
Atropina przyspiesza akcję serca i blokuje działanie nerwu błędnego.
Wskazania: Bradykardia (wolna akcja serca), zatrucie związkami fosforoorganicznymi.
Dawkowanie: Dożylnie. Monitoruj EKG.
11. Woda do iniekcji (Aqua pro injectione)
Używana do rozcieńczania leków. Sama w sobie nie ma działania leczniczego.
12. Sól fizjologiczna (NaCl 0,9%)
Nawadnia organizm i uzupełnia elektrolity. Można ją podawać dożylnie.
13. Płyn Ringera (Ringeri lactas)
Podobny do soli fizjologicznej, ale zawiera więcej elektrolitów. Nawadnia i uzupełnia niedobory.
14. Hydroksyetyloskrobia (Hydroksyetyloskrobia)
Płyn krwiozastępczy. Zwiększa objętość krwi krążącej.
15. Kwas acetylosalicylowy (Aspirin)
Działa przeciwpłytkowo. Zapobiega tworzeniu się zakrzepów w zawale serca.
Wskazania: Podejrzenie zawału serca.
16. Nitrogliceryna (Nitroglicerinum)
Rozszerza naczynia krwionośne. Zmniejsza ból w zawale serca i dławicy piersiowej.
Wskazania: Ból w klatce piersiowej.
17. Salbutamol (Ventolin)
Rozszerza oskrzela. Ułatwia oddychanie w astmie i POChP.
Wskazania: Duszność.
18. Ipratropium (Atrovent)
Podobnie jak Salbutamol rozszerza oskrzela. Działa inaczej, ale cel ten sam – poprawa oddychania.
Wskazania: Duszność.
19. Prednizolon (Encorton)
Steroid. Działa przeciwzapalnie i przeciwalergicznie.
Wskazania: Astma, reakcje alergiczne.
20. Deksametazon (Dexaven)
Inny steroid, podobny do Prednizolonu, o podobnych właściwościach.
Wskazania: Astma, reakcje alergiczne.
21. Heparyna drobnocząsteczkowa (Clexane)
Zapobiega tworzeniu się zakrzepów.
Wskazania: Zakrzepica żył głębokich.
22. Magnez (Magnez)
Uzupełnia niedobory magnezu. Pomaga w arytmiach serca.
Wskazania: Zaburzenia rytmu serca.
23. Wapń (Calcium)
Uzupełnia niedobory wapnia. Pomaga w zatruciach niektórymi lekami.
Wskazania: Niedobór wapnia.
24. Potas (Kalium)
Uzupełnia niedobory potasu. Ważny dla pracy serca.
Wskazania: Niedobór potasu.
25. Amoniak (Amoniak)
Stosowany w omdleniach. Działa pobudzająco.
Wskazania: Omdlenia.
26. Lignokaina (Lidocain)
Miejscowy środek znieczulający. Można go stosować w niektórych arytmiach.
27. Etomidat (Hypnomidate)
Lek do krótkotrwałego znieczulenia ogólnego, np. do intubacji.
28. Sukcynylocholina (Suxamethonium chloride)
Lek zwiotczający mięśnie, używany do ułatwienia intubacji.
29. Rokuronium (Esmeron)
Kolejny lek zwiotczający mięśnie, alternatywa dla sukcynylocholiny.
30. Midazolam (Dormicum)
Krótkodziałający lek uspokajający, podobny do diazepamu, ale silniejszy.
31. Ketamina (Ketalar)
Lek znieczulający i przeciwbólowy. Ma działanie uspokajające i przeciwbólowe, ale może powodować halucynacje.
32. Tramadol (Tramal)
Słaby opioidowy lek przeciwbólowy.
33. Paracetamol (Paracetamol)
Lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. Dostępny bez recepty, ale ratownik może go podać dożylnie.
34. Ibuprofen (Ibuprofen)
Niesteroidowy lek przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwgorączkowy.
35. Ondansetron (Zofran)
Silny lek przeciwwymiotny, działający na inne receptory niż metoklopramid.
36. Ranitydyna (Ranigast)
Lek zmniejszający wydzielanie kwasu żołądkowego.
37. Prometazyna (Diphergan)
Lek przeciwhistaminowy, przeciwwymiotny i uspokajający.
38. Dimenhydrinat (Aviomarin)
Lek przeciwhistaminowy stosowany w chorobie lokomocyjnej.
39. Butylskopolamina (Buscopan)
Lek rozkurczowy, stosowany w bólach brzucha.
40. Drotaweryna (No-Spa)
Inny lek rozkurczowy, podobny do butylskopolaminy.
41. Glikerol (Glicerol)
Lek osmotycznie czynny, zmniejsza obrzęk mózgu.
42. Mannitol (Mannitol)
Inny lek osmotycznie czynny, podobny do glicerolu.
43. Heparyna niefrakcjonowana (Heparin)
Lek przeciwzakrzepowy, podawany dożylnie pod kontrolą parametrów krzepnięcia.
44. Klemastyna (Clemastinum)
Lek przeciwhistaminowy, stosowany w reakcjach alergicznych.
45. Urapidil (Ebrantil)
Lek obniżający ciśnienie krwi.
46. Enalapryl (Enalapril)
Inny lek obniżający ciśnienie krwi.
47. Adenozyna (Adenoscan)
Lek stosowany w napadowych częstoskurczach nadkomorowych.
Pamiętaj! Wiedza to potęga. Ucz się i ćwicz!
