Hej! Zastanawiasz się, jak stworzyć program profilaktyczny? Prof. H. Gasia opracował świetny model. Podzielił on proces na 10 faz. Przyjrzymy się im bliżej.
Faza 1: Diagnoza Potrzeb
Wyobraź sobie lekarza. Najpierw musi zbadać pacjenta. Sprawdzić objawy, żeby wiedzieć, co leczyć. Tak samo jest z programem. Musimy zrozumieć problem. Jakie potrzeby ma dana grupa? Jakie ryzyka występują?
Użyj ankiet. Przeprowadź wywiady. Obserwuj otoczenie. Zbieraj dane! Im więcej wiesz, tym lepiej.
Przykład
Chcemy stworzyć program profilaktyki uzależnień dla nastolatków. Musimy sprawdzić, czy w szkole jest problem z alkoholem. Ile osób pali papierosy? Czy ktoś używa narkotyków?
Faza 2: Określenie Celów
Teraz wiemy, z czym mamy do czynienia. Czas ustalić cele. Co chcemy osiągnąć? Jakie zmiany chcemy zobaczyć?
Cele powinny być SMART. To znaczy: Szczegółowe, Mierzalne, Atrakcyjne, Realistyczne, Terminowe.
Przykład
Chcemy zmniejszyć liczbę uczniów palących papierosy o 20% w ciągu roku szkolnego. To jest cel SMART!
Faza 3: Wybór Strategii Działania
Mamy cel. Teraz musimy wybrać drogę. Jak go osiągniemy? Jakie metody zadziałają?
Możemy zorganizować warsztaty. Możemy prowadzić zajęcia edukacyjne. Możemy stworzyć plakaty i ulotki. Możemy zaprosić gości. Wybierzmy to, co najlepsze!
Przykład
Do naszego programu profilaktyki uzależnień wybieramy: warsztaty umiejętności radzenia sobie ze stresem, spotkania z byłymi uzależnionymi, konkurs plastyczny o tematyce zdrowia.
Faza 4: Projektowanie Programu
Czas na konkretny plan. Krok po kroku. Co, kiedy, gdzie i jak? To jak przepis na ciasto. Dokładne instrukcje są ważne.
Określ tematy zajęć. Zaplanuj harmonogram. Przygotuj materiały. Upewnij się, że wszystko jest gotowe.
Przykład
Warsztaty radzenia sobie ze stresem: 2 godziny tygodniowo przez 8 tygodni. Prowadzi psycholog szkolny. Uczestnicy ćwiczą techniki relaksacyjne i asertywność.
Faza 5: Uzyskanie Akceptacji
To jak prośba o zgodę na wycieczkę. Musimy przekonać innych, że program jest dobry. Potrzebujemy poparcia!
Przedstaw program dyrekcji szkoły. Rodzicom. Uczniom. Wyjaśnij, dlaczego jest ważny. Odpowiedz na pytania. Wysłuchaj obaw.
Faza 6: Wdrażanie Programu
Zaczynamy! Realizujemy plan. To jak budowa domu. Kładziemy fundamenty, stawiamy ściany, montujemy dach.
Prowadź zajęcia. Organizuj spotkania. Rozdawaj ulotki. Monitoruj postępy. Bądź elastyczny i reaguj na zmiany.
Przykład
Zaczynamy warsztaty! Informujemy uczniów, rozsyłamy zaproszenia. Dbamy o frekwencję i dobrą atmosferę. Po każdych zajęciach zbieramy opinie.
Faza 7: Monitorowanie Przebiegu
Kontrolujemy, czy wszystko idzie zgodnie z planem. To jak sprawdzanie, czy ciasto rośnie w piekarniku.
Obserwuj uczestników. Zadawaj pytania. Analizuj dane. Czy program działa? Czy trzeba coś poprawić?
Przykład
Sprawdzamy, czy uczniowie biorą udział w zajęciach. Czy są zadowoleni? Czy rozumieją przekazywane informacje? Czy zmieniło się ich zachowanie?
Faza 8: Ocena Efektów
Sprawdzamy, czy osiągnęliśmy cele. To jak degustacja ciasta. Czy smakuje? Czy jest takie, jak miało być?
Porównaj dane przed programem i po programie. Czy zmniejszyła się liczba palących uczniów? Czy poprawiły się umiejętności radzenia sobie ze stresem? Wyciągnij wnioski.
Przykład
Po roku sprawdzamy, czy zmniejszyła się liczba uczniów palących papierosy o 20%. Analizujemy wyniki ankiet i rozmów z uczniami.
Faza 9: Utrwalanie Efektów
Dbamy o to, żeby zmiany były trwałe. To jak dbanie o dom. Remontujemy, sprzątamy, dbamy o ogród.
Kontynuuj działania profilaktyczne. Ucz innych. Stwórz środowisko, które sprzyja zdrowiu.
Przykład
Organizujemy kolejne warsztaty. Powtarzamy konkursy. Tworzymy grupę wsparcia dla uczniów, którzy chcą rzucić palenie.
Faza 10: Upowszechnianie Programu
Dzielimy się sukcesem! To jak przepis na ciasto. Dajemy go innym, żeby też mogli upiec pyszne ciasto.
Opisz program. Opublikuj wyniki. Podziel się doświadczeniami. Niech inni też skorzystają!
Przykład
Opisujemy nasz program w raporcie. Prezentujemy go na konferencji. Dzielimy się materiałami z innymi szkołami.
Pamiętaj! 10 faz Gasia to tylko model. Możesz go dostosować do swoich potrzeb. Najważniejsze, żeby program był skuteczny i pomagał innym.